با توجه به اینکه مقوله امنیت غذایی یکی از مسائل مهم اقتصاد سیاسی در منطقه خاورمیانه است، ورود به عرصه کشت تراریخته با نوعی وابستگی برای کشور به همراه است چراکه بذور محصولات تراریخته تنها قابلیت یک بار مصرف را دارند و برای استفاده مجدد عقیم میشوند.
همچنین هر سال برای تامین مجدد این نوع محصولات باید از شرکتهای چند ملیتی این بذور را خریداری کرد که این امر تولید بذرهای بومی را تحت شعاع قرار میدهد و این مسأله در سایه شوم تحریمهای بین المللی اهمیت دو چندان مییابد.
لذا با توجه به بحث اقتصاد مقاومتی و رونق تولید، شاهد هماهنگی و تناسب بیشتر کشاورزی ارگانیک با سیاستهای کلان و دانش بومی کشور هستیم چرا که بهرهگیری از بذرهای محلی میتواند نتایج مطلوبی را در عرصه کشاورزی کشور ایجاد کند.
دکتر حسین محمودی، استادیار پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی در گفتوگوی اختصاصی با خبرنگار نگاشته ضمن بیان مقدمه فوق با اشاره به صادرات 65 تا 70 درصد محصولات ارگانیک کشور مانند زعفران، خرما، انار، گیاهان دارویی اظهار کرد: ایران، بزرگترین تولیدکننده خرمای ارگانیک در جهان است و از نظر میزان زعفران ارگانیک نیز در جهان حرف نخست را میزند.
همچنین گیاهان دارویی ارگانیک ایران در بازارهای اروپا خواهان فراوانی دارد. از آنجا که بخشی از این محصولات، در تولید لوازم آرایشی و بهداشتی ارگانیک در کشورهای اروپایی مورد نیاز است که صنعتی رو به رشد است، تولید این محصولات و صادرات آن میتواند رشد و پیشرفت مطلوبی برای ایران داشته باشد.
میزان کشت ارگانیک در مقایسه با ظرفیتهای بخش کشاورزی اندک است
وی با بیان اینکه از 12 میلیون هکتار زمین مستعد کشاورزی در ایران، تنها 11 هزار و 915 هکتار زیر کشت محصولات ارگانیک میرود، گفت: متأسفانه مقایسه این نسبتها حاکی از مقدار ناچیز کشت محصولات ارگانیک در ایران است که این رقم بیشتر مختص به تولید خرما، انگور، انار و گل رز است.
دکتر محمودی در پاسخ به این سال که ایران از نظر کشت ارگانیک غلات دارای چه وضعیتی است، بیان کرد: از مجموع 11 هزار و 915 هکتار کشت ارگانیک، حدود 500 هکتار مربوط به کشت گندم و 22 هکتار نیز مختص به کشت برنج ارگانیک است.
امنیت غذایی نشان می دهد که حجم بسیاری از ذرت و سویای وارداتی به ایران تراریخته است
این محقق در ادامه در خصوص امنیت غذایی گفت: حجم قابل توجهی از ذرت و سویا مورد نیاز کشور از تولیدات کشورهای آرژانتین و برزیل که اغلب تراریخته هستند، تامین میشود که باید ساز و کارهایی تعریف شود تا محصولاتی که تراریخته هستند دارای برچسب باشند تا مردم مطلع باشند و نیز واردات این محصولات به گونهای برنامهریزی شود تا به سمت وارد کردن محصولات غیر تراریخته گام برداریم.
محمودی نبود آمایش تولید محصولات کشاورزی در جهت امنیت غذایی را یکی از ضعفهای بزرگ حوزه کشاورزی کشور دانست و افزود: متأسفانه به دلیل نبود نگاه کلان و آمایش سرزمینی برای کشت محصولات مختلف، تاکنون نتوانستهایم تشخیص درستی را از نیازهای بخش کشاورزی کشور به خصوص در ارتباط با تهدیدات اقلیمی داشته باشیم.
همچنین مصارف غلات با کیفیت را از طریق کشت ارقام بومی نظیر گندم خراسان که بوم سازگار هستند و نیز واردات گندم با کیفیت تنظیم کنیم. بنابراین فعالان و متولیان زنجیره تأمین محصولات استراتژیک مانند غلات باید آگاهی لازم از مبحث ارزش تغذیهای داشته باشند.
سالانه حدود 30 تا 35 تن برنج ارگانیک در ایران برای امنیت غذایی تولید میشود
وی با اشاره به جغرافیای بیماریهای مهم مانند سرطان به خصوص در استانهای شمالی کشور گفت: متاسفانه با وجود مصرف فراوان برنج در کشور، سالانه تنها حدود 30 تا 35 تن برنج ارگانیک در ایران تولید میشود که با توجه به نیاز کشور باید میزان تولید برنج ارگانیک افزایش یابد چراکه بخشی از این بیماریها نشأت گرفته از آلودگیهای غذایی است.
در استانهای شمالی کشور، رشد سرطان گوارش بیشتر از دیگر نقاط کشور گزارش شده است که دلیل آن استفاده بیشتر از برنجی که دارای بقایای سموم و فلزات سنگین هستند و نیز در معرض مستقیم بودن کشاورزان و خانواده آنان در تماس با سموم شیمیایی است.
لذا با توجه به هزینه سنگین سلامت و درمان، بهتر است که دولتها به سوی تولید محصولات سالمتر با بقایای سموم کمتر و اقدامهای پیشگیرانه قدم بردارند.