آسم گندم چيست؟ راهکارهايي براي کنترل آلودگي هوادرکارخانه آرد
مرضيه مهديان فر، مديرکنترل کيفی شرکت توليدی آردکنگان
آسم گندم چیست؟ يکي از شايع ترين بيماري هاي ناشي از کار، بيماري ها و عوارض تنفسي در شاغلين در مواجهه با آلاينده هاي زيان آور محيط کار است. استنشاق ذرات آلي و غيرآلي معلق در هوا به عنوان يکي از آلاينده هاي مهم شيميايي منجر به ايجاد علائم و بيماري هاي ريوي مزمن و تغييرات عملکرد ريه مي گردد.
روش هاي کنترلي آسم گندم
1- روش هاي فني و مهندسي مثل استفاده از سيکلون ها و فيلترها
2- سيستم هاي مديريتي مثل تغيير ساعت کاري کارگران يا تغيير محل کار کارگران و يا ايزولاسيون دستگاه ها
3- روش هاي کنترل فردي مثل استفاده از وسايل حفاظت فردي براي کارگران
بيماري هاي ريوي ناشي از استنشاق گرد و غبار
گرد و غبار در بسياري از كارخانه هاي صنايع غذايي مانند كارخانه هاي آردسازي، سيلوهاي ذخيره سازي غلات به وفور يافت مي شود. اكثر گرد و غبارهاي گياهي به علت درشتي ذرات در قسمت هاي فوقاني دستگاه تنفس قرار گرفته، ذرات كوچك به حبابچه هاي ريوي رسيده سبب برونشيت هاي حاد و مزمن، آمفيزم و حتي فيبروز ريه مي شوند.
پنوموكونيوزها شايع ترين عوارض ناشي از تنفس هواي آلوده به گرد و غبار هستند.
آسم گندم كه در اثر گرد و غبار گندم حاصل مي شود مهمترين بيماري شغلي كارگران سيلو محسوب مي گردد. به دليل اهميت اين بيماري توضيحات بيشتري در خصوص اين بيماري بيان
مي شود.
آسم گندم
(Wheat Asthma)
آسم يك بيماري جدي و مزمن غير واگير ريه است كه غالباٌ با التهاب مجاري هوايي همراه است. گرد و غباري كه از جا به جا كردن و كار با گندم، آرد و… حاصل مي شود ممكن است در بعضي مواقع خيلي زياد بوده و در كارگران ايجاد عوارض شبيه آسم نمايد.
كسي كه براي اولين بار در داخل چنين گرد و غبارهاي غليظي قرار گيرد ايجاد سوزش و خارش در گلو و بيني خود خواهد كرد. كثرت آسم ناشي از كار در محيط هاي كارگري تا 5 درصد ذكر شده است.
علائم شايع در آسم گندم عبارتست از تنگي نفس، سرفه و عطسه، خس خس سينه، كهير پوستي، سوزش مخاط بيني و گلو. تقريباٌ 5 درصد از كل مردم جهان به آسم مبتلا هستند. ولي آمار دقيقي از مبتلايان به آسم گندم در كشور ما موجود نميباشد.
ســــازمان بيـن المللـــي كـــار
International labour organization (I. L. O)
پيش بيني مي كند 4/1 اين جمعيت مربوط به بيماريهاي ريوي ناشي از استنشاق گرد و غبار حاصل از غلات و فرآورده هاي گياهي باشد. از مهمترين عوارضي كه در اثر تماس با گرد و غبار غلات حاصل مي گردد مي توان به برونشيت حاد و مزمن، آمفيزم و حتي سل ريه را نام برد. از ديگر عوارض شناخته شده اين گرد و غبار ها مي توان برونشكتازي و فيبروز ريه را نام برد. آلودگي گرد و غبار هاي گياهي به قارچ ها، باكتري ها و ساير عوامل بيولوژيك در تشديد عوارض حاصله اهميت دارد.
عوامل كنترل كننده:
اهم راه هاي پيشگيري از آسم گندم در محيط هاي كاري عبارتست از:
طراحي و نصب دستگاه هاي كنترل آلودگي هواي محيط كار از دستگاه هاي كنترل ذرات چند نوع كه بيشتر مورد استفاده هستند عبارتند از سيكلون ها / فيلترها / غبار گيرهاي الكتريكي
تقويت سيستم هاي تهويه موضعي براي دور كردن گرد و غبار از محل كار جلوگيري از ورود گرد و غبار هوا به داخل ساختمان با استفاده از فيلترهاي مناسب و
سيستم هاي هواساز و هواي مثبت
حفاظت فردي كارگران در برابر استنشاق هواي آلوده به گرد و غبار
سيستم هاي مديريتي مثل تغيير ساعت کاري کارگران يا تغيير محل کار کارگران