حضورموثر تکنولوژي پتکوس در ترانزيت غلات ايران

پتکوس بعنوان يک شرکت ريشه دار و پر سابقه در سال 1862 براي ساخت تجهيزات انتقال غلات و خطوط توليد بذر تأسيس شد. از سال 2010 با تبديل پتکوس به گروه صنعتي فعاليت اين شرکت در قالب چهار شرکت بزرگ گسترش پيدا کرد. شرکت مولن ماشين (MMW) با130 سال سابقه در آلمان توسط پتکوس در سال 2010 خريداري شد که فعاليت اصلي آن ساخت دستگاه‌هاي توليد آرد و خوراک دام است. شرکت دوم PETKUS Engineering بود که در حوزه مديريت پروژه‌هاي بزرگ از جمله سيلو، کارخانه آرد وکارخانه نشاسته غلات است. شرکت سوم موسسه Rober Institute که نام قديم شرکت پتکوس است و با حضور متخصصان ماهر تنها به تحقيق و توسعه بر روي دستگاه‌ها و تکنولوژي‌هاي جديد مي‌پردازد. شرکت چهارم PETKUS Technology است که کار اصلي آن توليد سيستم‌هاي انتقال غلات تا ظرفيت‌هاي 800 تن در ساعت و همچنين ساخت دستگاه‌هاي بوجاري، پيش بوجاري، خطوط توليد بذر و خشک کن غلات مي باشد. امروز PETKUS در کل دنيا داراي 87 دفتر مستقيم و نمايندگي است. دفتر ايران در دو سال اخير تبديل به دفتر مستقيم شده است که در حال حاضر از لحاظ خدمات طراحي مهندسي کشورهاي ايران، ترکيه و گرجستان را پوشش مي‌دهد.در دو سال اخير شاهد سرمايه گذاري‌هاي عظيم گروه صنعتي پتکوس در ايران بوديم. همين مسأله بهانه گفتگوي اختصاصي نشريه نگاشته با مهندس محمدرضا نجفي، مديرعامل پتکوس ايران شد که با هم ميخوانيم؛

سرمايه گذاري پتکوس در تکنولوژي آردسازي MMW

مديرعامل شرکت پتکوس ايران در ابتدا و در پاسخ به اين سوال که آيا MMW يک شرکت ورشکسته‌ است، گفت: مالکين قبلي اين شرکت تنها بر روي شرکت‌هاي دولتي تمرکز نموده بودند پروژه هايي در کشورهاي روسيه، مصر و سوريه که در امتداد پروتکل‌هاي سياسي و اقتصادي بين سران کشورها بسته مي‌شد. زماني که اين شرکت توسط پتکوس خريداري شد، ورشکسته نبود اما به هيچ وجه هم شرايط خوب امروز را نداشت. در طول اين مدت، شرکت پتکوس اقدام به سرمايه‌گذاري مستقيم در MMW نمود و اين سرمايه‌گذاري همچنان ادامه دارد.
وي يکي از ويژگي‌هاي اصلي MMW را توان توليد خطوط آسياب نشاسته، گلوکز و فروکتوز دانست و افزود: درحال حاضر کارخانه اي با ظرفيت توليد روزانه 850 تن در روسيه و يک خط توليد 400 تن در روز نيز در آلمان نصب شده است. MMW بعنوان يک شرکت رو به رشد تمام خطوطش را در خود آلمان توليد مي‌کند و هيچ کارگاهي در کشوري ديگر ندارد لذا بازار هدف اين شرکت کساني است که تنها به دنبال تکنولوژي آلماني هستند حتي اگر تعداد مشتريان اندک باشد، تنها مسئله مهم، کيفيت قابل قبول تکنولوژي و قطعات ساخت اروپا است.

نگاه منفي به تکنولوژي اروپاي شرقي، نگاهي ناشيانه است

اين مدير فعال در حوزه صنعت با اشاره به اينکه برخي افراد، شرکت MMW را معادل تکنولوژي آلمان شرقي و اروپاي شرقي مي دانند، گفت: درحال حاضر بسياري از شرکت‌هاي شناخته شده در صنعت از جمله شرکت معتبر اشميت زگر که توسط بولر خريداري شده، در آلمان شرقي قرار دارد. همچنين عمده توليدات شرکت زيمنس در شرق آلمان توليد مي‌شود لذا معتقدم نگاه منفي به تکنولوژي شرق آلمان، برداشتي منفي و يک اظهار نظر ناشيانه از موقعيت يک کارخانه است. سالهاي سال است که آلمان شرقي و غربي وجود ندارد و بسياري از کارخانجات معتبر آلمان در شرق اين کشور که فضايي بکرتر دارد، واقع شده اند. امروز آلمان يک نظام واحد صنفي و استانداردي واحد براي توليد دارد و هيچ آثاري از شرقي و غربي بودن تکنولوژي در اين کشور ديده نمي‌شود. وي افزود: سرعت پيشرفت تکنولوژي آنقدر بالاست که گاهي تجهيزات در کشورهايي توليد مي‌شود که اصلاً سابقه صنعتي و توليدي ندارند. براي مثال ترکيه جزء کشورهايي است که در 30 سال گذشته اصلاً جايگاهي در صنعت نداشت اما امروز به بسياري از کشورها و حتي خود ايران، در زمينه هاي مختلف صادرات دارد.

نهضت سيلوسازي در ايران به انحراف کشيده شد!

مهندس نجفي در ادامه به مسئله سيلوسازي پرداخت و نامگذاري نهضت را براي طرح سيلوسازي، موجب انحراف اين طرح دانست و گفت: مفهوم نهضت يعني موج، يعني مسئله اي که به صورت بحران بايد به آن نگاه کرد و تجربه نشان داده در اين موجها و بحران‌ها هميشه انحراف ايجاد مي شود. در نهضت‌ سيلوسازي وام جذابي منظور شد و بسياري از سرمايه گذاران که که هيچ ربطي به گندم و سيلوسازي و حتي کمترين دانش در اين حوزه نداشتند، براي سيلوسازي اعلام آمادگي کردند. اغلب اين افراد با خريد زميني در بيابان و تغيير کاربري زمين هاي اجدادي خود، موفق به اخذ وام شدند. امروز بايد قضاوت کنيم که وامها چقدر بهره‌وري داشته‌اند و کساني که کارخانه دار آرد و اهل صنعت بودند وسيلو ساختند چقدر توانستند درآمدزايي کنند؟!
وي تمامي اين مسائل را نتيجه عدم نظارت فني و اقتصادي دولت بر پروژه‌ها دانست و گفت: دولت با محدود کردن مجوزها موجب رواج رانت و بازار سياه در سيلو شد. از سوي ديگر در ابتداي طرح آنقدر مجوز بدون توجيه فني اقتصادي صادر شد که نتايج وخيمي داشت اول اينکه مجوزها پي‌گيري نشد، بسياري از سيلوها بدون مکانيابي صحيح ساخته شد، قرار بود سيلوهاي دولتي که عمدتاً فرسوده‌اند به بخش خصوصي واگذار شود اما نه تنها اين اتفاق نيفتاد بلکه هم ظرفيت‌هاي سابق دولت برجاي ماند و هم سيلوهاي جديدي فقط بدليل قيمت پايين تکنولوژي ساخته شد که به ضرس قاطع اعلام مي‌کنم اکثراً با مشکل فني مواجه شدند.
مديرعامل پتکوس ايران با ابراز خرسندي از اينکه با گذشت زمان، نگاه ها به سيلو تخصصي‌تر شده، اذعان داشت: بايد به تجربه کشورهاي پيشرفته نگاهي بيندازيم اينکه سيلو در سه لوکيشن که شامل محل توليد (سيلوهاي مزارع)، محل تبديل (کارخانجات آرد) و مبادي ورودي و خروجي جهت واردات و صادرات (بنادر و مناطق آزاد) اجرا مي گردد. ساخت سيلو در غير از اين موارد بواقع توجيه ندارد. امروز مشتري‌ها به همين سادگي از هر جايي سيلو نمي‌خرند و بسيار تخصصي‌تر و فني‌تر بدنبال سيلو هستند. در نتيجه ارزش کيفيت و تکنولوژي پتکوس واقعاً مشخص شده است. جالب است بدانيد 90درصد متقاضياني که به ما مراجعه مي‌کنند منتظر قيمتي بالا هستند اما در بسياري موارد تا 40درصد از قيمت ذهني آنها ارزانتر پروژه را تحويل مي‌دهيم و در مواردي حتي قيمت ما با سازندگان ترک برابري مي‌کند و دليل اين مسأله 2 چيز است؛ اول اينکه قيمت آهن گالوانيزه براساس قيمت جهاني است و دوم اينکه پتکوس ايران دفتر مستقيم است و نه دفتر نمايندگي. لذا ما به دنبال دلالي نيستيم و قيمت مستقيم آلمان را اعلام مي‌کنيم و در نهايت خدمات مهندسي و فني را از دفتر ايران، پوشش مي‌دهيم.

سيلو، يک ديناميت آماده انفجار…

نجفي با انتقاد از اينکه بسياري، سيلو را فاقد تکنولوژي خاص مي دانند، گفت: به عقيده من هر تکنولوژي در عين سادگي، پيچيدگي‌هاي خاص خود را دارد از يک جنبه سيلوسازي ساده و از سوي ديگر بسيار پيچيده است. سيلو مانند يک ديناميت آماده انفجار است. طبق نمونه‌هايي که متأسفانه در ايران ديده شده اين سازه به راحتي مي‌تواند واژگون و يا متلاشي شود. بسياري از تجهيزات انتقال در سيلوهاي امروز کشور، براي استفاده محدود در سال هم جواب نمي‌دهد و اغلب با خرابي روبرو مي‌شوند.
وي با طرح اين سوال که آيا بايد در کشور سيلو توليد کنيم يا خير، گفت: من هميشه طرفدار اين ايده بودم. اما بايد به اين نکته توجه نمود که ساخت سيلو در ايران چه توجيه اقتصادي دارد؟ ما کارخانجات بين‌المللي و بزرگي را مانند شرکت Prado در اسپانيا داشته‌ايم که ورشکست شده‌اند. امروز رقابت شديد و نفس گيري در بين سيلوسازان اروپايي، امريکايي و حتي چين و ترکيه وجود دارد. چرا که براي داشتن کارخانه سيلو بايد ظرفيتي داشت که در سطح بين‌المللي پاسخگوي ساخت پروژه باشد. امروز اگر به اميد بازار ايران، سيلو در داخل بسازيم، نمي‌توانيم ادامه دهيم لذا بالاجبار سراغ کيفيت‌هاي پايين‌تر مي‌رويم تا کارخانه را نجات دهيم. معتقدم ما ظرفيت کافي براي سيلوسازي در ايران نداريم، مگر اينکه در ايران و به صورت Joint با شرکت هاي معتبر دنيا سيلو ساخته و بتوانيم به اروپا و ساير کشورها صادر کنيم. البته بسياري از بخش‌هاي جانبي سيلو از جمله اتوماسيون سيلو، برخي سازه‌هاي فلزي مثل برج کار و کته دريافت گندم، امروز در داخل کشور توليد مي‌شود و نبايد آنها را از کشورهاي خارجي با صرف هزينه‌هاي بالا وارد کرد!

بنادر ايران ميزبان سيلوهاي پتکوس آلمان

اين فعال سيلوسازي در بخش بعدي به يکي از مهمترين فعاليت‌هاي پتکوس، سيلوسازي بنادر که از لحاظ طراحي و ساخت بسيار متفاوت از ساير سيلوها در خشکي است، اشاره کرد و گفت: يک سيلو در کارخانه آرد ممکن است در سال، 5 تا 6 بار، پر و خالي شود اما در سيلوهاي بنادر ممکن است ماهانه 10 تا 15 بار پر و خالي شود لذا نياز به ظرفيت تخليه و بارگيري بسيار بالا دارد. امروز پتکوس آلمان در کل دنيا 4 ميليون تن سيلو از ظرفيت 10 هزار تن تا 200 هزار تن اجرا نموده است. سيلو در بنادر بايد از نظر تجهيزات بسيار با کيفيت و با اطمينان و تکنولوژي بالا باشد و ما اين مسأله را در بنادر ثابت کرديم. سرمايه گذاراني را داشته ايم که از ترکيه سيلو خريداري کرده اند اما بعد از حدود 14 ماه تمامي تجهيزات سيلو باز شده و تجهيزات پتکوس آلمان را جايگزين نموده اند. پيام اين اتفاق واضح است؛ کار صنعتي سنگين نياز به تجهيزات با کيفيت و قابليت اطمينان بالا دارد تا در نتيجه بازگشت سرمايه نيز اتفاق بيفتد.خوشحالم اعلام کنم که امروز غير از يک پروژه، تمام سيلوهاي فلزي بنادر از تکنولوژي پتکوس هستند و رزومه‌اي پرافتخار را در حوزه سيلوهاي بندري در ايران اجرا نموديم.

ساخت بيش از 10 پروژه سيلو توسط پتکوس در بنادر ايران

مهندس نجفي در بخش بعدي به پروژه هاي اين شرکت گذري انداخت و اذعان داشت: نگاهي به پروژه هاي پتکوس در دوسال اخير هر کسي را متوجه اين قضيه مي کند که سازمان بنادر با يک ديد ملي براي ساخت سيلوهاي ماندگار، سراغ بهترين تکنولوژي رفته است. سازمان بنادر و دريانوردي با ديدگاهي روشن و صحيح و با علم به اينکه در اين پروژه‌ها سهيم هستند مانع ورود تکنولوژي‌هاي درجه 2 و 3 به بنادر ايران شده است.
1ـ پروژه فولاد صنعت نور در بندر اميرآباد با ظرفيت 25 هزار تن در فاز اول انجام شده و 10 هزار تن در فاز دوم در حال انجام است.
2ـ پروژه عصر متين شمال در بندر اميرآباد با 35 هزار تن ظرفيت که از نسل سيلوهاي جديد پتکوس بوده و با سقفي متفاوت که خاص بنادر طراحي شده، در مرحله نصب تجهيزات است.
3ـ پروژه بهديس تجارت در بندر اميرآباد با 70 هزار تن ظرفيت که تجهيزات انتقال آن متعلق به پتکوس مي‌باشد.
4ـ پروژه شرکت دريا گستر مازندران که ساخت آن با 45 هزار تن ظرفيت از ماه گذشته آغاز شده است.
5ـ پروژه شرکت تعاوني آرد برليان با 40 هزار تن ظرفيت در حال طراحي مي باشد.
6ـ پروژه شرکت پاسارگاد نور آسيا در بندر نوشهر که در فاز اول 20 هزار تن انجام شده و در فاز دوم به 40 هزار تن مي‌رسد، فوندانسيون آن کامل شده و در حال ارائه تجهيزات است.
7ـ پروژه بندر انزلي با 15 هزار تن در فاز اول نصب شده و در فاز دوم به 30 هزار تن خواهد رسيد.
8ـ پروژه پاسارگاد نور آسيا در بندر امام که فاز اول 50 هزار تن تعبيه شده و در فاز دوم به 100 هزار تن خواهد رسيد.
9ـ پروژه شرکت پارسيان ريل شرق اولين پروژه سيلو که بر پايه حمل ريلي غلات و بسيار خاص طراحي شده که طراحي آن 3 ماه به طول انجاميد. ظرفيت آن 100 هزار تن در 2 فاز است که فاز اول در حال نصب است.

ظرفيت هاي بزرگ بندري نويد بخش سوآپ غلات در ايران

وي با اشاره به حذف تحريمها، بنادري چون امام خميني، شهيد رجايي و چابهار در جنوب و بنادر اميرآباد، انزلي و نوشهر در شمال کشور را در زمره بنادري دانست که داراي پتانسيل مناسب براي ساخت سيلو و تجارت غلات هستند. نجفي تأکيد کرد: بحث سوآپ غلات بالاخره در ايران انجام خواهد شد. درچند ماه اخير شرکاي روسي، قزاق و اوکرايني ما شديداً به دنبال سوآپ غلات هستند که نياز به ظرفيت‌هاي کافي در بنادر شمالي و جنوبي دارد.
از اين فعال عرصه سيلو و آردسازي در خصوص برنامه هاي آتي شرکت پتکوس پرسيديم. وي پاسخ داد: پتکوس در پروزه بنادر بسيار عميق شده و بزودي مجوز مشاوره فني را از وزارت مسکن و شهرسازي جهت ارائه خدمات مشاور فني اخذ خواهيم نمود. در آينده با تقويت بخش‌هاي مهندسي عمران و مشاوره‌هاي فني امکان اجراي پروژه به صورت EPC نيز براي شرکت امکان پذير خواهد بود.
از سوي ديگر تمرکز بر تأسيسات ذخيره‌سازي قديمي و اقدام براي تجهيز، بروزرساني و نوسازي اين پروژه‌ها در سالهاي آينده براي پتکوس بسيار جذاب خواهد بود.
در حوزه تجهيزات آرد نيز بايد اعلام کنم که MMW به دنبال سهم خود در بازار است و با احترام به تمامي کساني که تکنولوژي خوب ارائه مي کنند، تنها بدنبال ايجاد رقابتي سالم در حوزه تکنولوژي است که در نتيجه به نفع کارخانجات آرد خواهد بود چرا که در رقابت است که صنايع با انتخاب مواجه شده و بهترين شرايط را مي توانند از شرکت ها اخذ کنند.
آقاي مهندس نجفي در پايان ضمن آرزوي سالي سرشار از موفقيت و رونق اقتصادي براي تمامي فعالان عرصه گندم و آرد، تأکيد داشت:
“سرمايه گذاران و صنعت گران ايراني لياقت و شايستگي بهره مندي از بهترين تکنولوژي و کيفيت در سطح جهاني را دارند که آلمان هميشه شريک مطمئني براي اين منظور بوده است و اين را در طول تاريخ صنعتي ايران اثبات کرده است.”