الک‌ ها و بررسی دلایل خفگی آن در روند تولید آرد

الک‌ ها و بررسی دلایل خفگی آن در روند تولید آرد! به منظور بررسی علت گرفتگی در الک های آرد یا همان خفگی الک ها که به خصوص در فصل تابستان تشدید می شود، ابتدا باید به شکل اجمالی مروری بر الک های آرد یا همان plansifter داشت و سپس دلایل خفگی را بیان کرد.

 

الک های آرد معلق به شکل امروزی برای اولین بار در سال 1895 میلادی توسط آقایJulius kurtegen  از  Brunswick ابداع و به کار گرفته شد. این نوع الک امروزه با کمک میله هایی از جنس فایبرگلاس از سقف آویزان شده و معلق هستند و حرکت آن به شکل دایره ای بوده و حول محور افقی و با اتکا بر نیروی گریز از مرکز چرخیده و عمل جداسازی ذرات و محصولات میانی را انجام می دهد. ( در گذشته از جنس چوب بامبو استفاده می گردید)

چه چیزی بر گرفتگی الک تاثیر گذار است؟

این چرخش منجر به لایه لایه شدن ذرات و مواد که در اصطلاح به آنها Stratification)) گفته می شود، می گردد به گونه ای که ذرات با چگالی بالاتر به لایه های زیرین نفوذ کرده و در تماس مستقیم با سطح توری قرار می گیرد و ذرات با چگالی پایین تر بر روی ذرات با چگالی بالاتر و در واقع لایه های بالاتر شناور خواهد شد. در چنین شرایطی علاوه بر خاصیت جداسازی از طریق اندازه ذرات، از خاصیت تغییرات چگالی ها و لایه لایه شدن (Stratification) نیز عمل جداسازی ذرات صورت می پذیرد.

با این مقدمه و علم بر اینکه بطور معمول عمل الک شدن پس از هر نوبت خرد شدن در والس ها (غلتکها) صورت می گیرد و با عنایت به این موضوع که با توجه به پاساژ، نوع چیدمان قاب های الک  و مش توری ها متفاوت خواهد بود و همچنین انواع جنس توری ها که خود این تنوع در توری به دلیل ضخامت های متفاوت تار و پودها و مواد تشکیل دهنده متفاوت ایجاد می شود، در گرفتگی الک  تاثیر دارند اما یک نکته و اساس ثابت در تمامی الک  ها وجود دارد که جداسازی آرد از مابقی ذرات و انتقال آن به عنوان محصول نهایی و یا میانی در هر پاساژ است. با ذکر این موارد به بررسی دلایل و علل خفگی الک ها به خصوص در فصل تابستان می پردازیم.

الک ها دارای تعداد خانه های متفاوت (از 2 تا 10 و حتی در برخی موارد تا 12 خانه) هستند

الک ها دارای تعداد خانه های متفاوت (از 2 تا 10 و حتی در برخی موارد تا 12 خانه) هستند که هر کدام از این خانه ها می تواند تا حداکثر 32 قاب الک را در خود جای دهند. در واقع تمام این موارد بسته به نوع گندم مصرفی اعم از سخت و یا نرم، ظرفیت اسمی تولید، دیاگرام مورد استفاده، نوع و تعداد محصولات مورد نیاز متغیر است.

چه چیزی بر بر نحوه جداسازی و پاکسازی بهینه توری الک تاثیرگذار است؟

نوع پاک کننده ها، قاب های الک، مش توری های الک ، جنس توری های استفاده شده و میزان کشش توری ها نیز می تواند بر نحوه جداسازی و پاکسازی بهینه توری الک تاثیرگذار باشد. در صورتی که توری الک بطور مناسب کشیده نشده و یا به مرور زمان شکل اولیه خود را از دست دهد، عمل پاکسازی سطح توری توسط پاک کننده ها به مشکل خواهد خورد. اما جهت بررسی علل خفگی فرض را بر این خواهیم گذاشت که تمام این موارد عنوان شده در خطوط فوق به طور مناسب رعایت شده باشند.

نوع گندم مصرفی نیز از مهمترین دلایل گرفتگی در برخی از خانه های الک است. گندم های نرم به دلیل باندهای ضعیف تر پروتئینی در اصطلاح‌ عامیانه آردی تر هستند. حجم بار و ذرات میانی با دانه بندی ریزتر در این نوع گندم به مراتب افزایش می یابد لذا شرایط مساعدتری برای گرفتگی در برخی خانه های الک فراهم می شود و جهت اجتناب از این معضل نیاز به ایجاد تغییر در سایز مش های توری به وجود می آید.

گرفتگی بالطبع در خانه هایی از الک رخ می دهد

گرفتگی بالطبع در خانه هایی از الک رخ می دهد که مواد و ذرات از رطوبت بالاتری برخوردار هستند و همچنین ذرات اندازه کوچکتر، نرم تر و در واقع آردی تر دارند که در شرایط رطوبت بالا و همچنین گرما اصطلاحا گوله گوله می شود و به این ترتیب فرصت لایه لایه شدن (Stratification) و همچنین جداسازی بر اساس اندازه را پیدا نکرده در نتیجه با توجه به خاصیت آرد و ذرات ریز و میانی (که حتی در برخی موارد می تواند ذرات فیلتر باشد) که رطوبت بالا داشته و با بالا رفتن حرارت حالت چسبیده پیدا می کند، این مسئله باعث گرفتگی توری های الک می شود. در این شرایط پاک کننده های توری الک (cleaners) یا شوت های الک توان و فرصت کافی و لازم را جهت پاکسازی مناسب منافذ توری های الک پیدا نمی کنند و همین مسئله باعث انباشتگی بار جدا نشده بر روی هم و بر روی قاب الک و سپس خانه الک و در انتها باعث گرفتگی الک و یا همان به اصطلاح خفگی الک می شود.

قابل ذکر است که در این یادداشت میزان بار ورودی به هر خانه (compartment) مناسب و در واقع overload و یا underload وجود ندارد و سایز مش توری و همچنین متریال مورد استفاده در توری های الک مناسب پاساژ مربوطه و متناسب با نوع گندم و محصول نهایی در نظر گرفته شده است.