سیلوهای فلزی در ایران نادیده گرفته شده است

سیلوهای فلزی در ایران نادیده گرفته شده است! تولید هر کالایی نتیجۀ وجود تقاضاها و نیاز در بازار بوده است. سیلوهای فلزی و بتنی نیز هرکدام برای نیازی طراحی و ساخته شده اند که در صورت مصرف آنها در جای مناسب، کارکرد مفید و مزایای خاص خود را دارند. اما در خصوص سیلوهای فلزی باید توجه داشت که در کشور ایران کاربرد چندانی ندارد و از آنها در جای نامناسب استفاده می شود.

در دنیا این نوع سیلو در مزارع بزرگ تولید گندم که غالباً در اقلیم خنک واقع هستند، ساخته می شود تا گندم برای مدت کوتاهی در آن ذخیره شود و در کمترین زمان، به محل مصرف یا محل نگهداری دائمی و یا برای صادرات حمل گردد و زمان اصطلاحا خواب گندم در کارخانه های آرد و محل مصرف سپری می شود.

حجم مناسب سیلوهای فلزی نیز حداکثر دو هزار تن در مزارع است. اما در کشور ما متاسفانه، از این نوع سیلو برای نگهداری حجم زیاد گندم در کارخانجات آرد استفاده می شود.

سیلوهای فلزی از نظر استحکام با سیلوهای بتنی قابل مقایسه نیست

ضمناً باید دقت داشت که سیلوهای فلزی از نظر استحکام با سیلوهای بتنی قابل مقایسه نیست؛ و مقررات و آیین نامه های سیلوهای بتنی بسیار سختگیرانه تر است؛ چرا که باید عمر طولانی داشته باشد. لذا مقولۀ سیلوی بتنی و فلزی کاملاً متفاوت است و هر کدام کاربرد متفاوتی دارد.

ناصر دیبایی، مدیر عامل شرکت استوناوند در سال 1353 در رشتۀ مهندسی راه و ساختمان در دانشکدۀ فنی دانشگاه تهران تحصیلات خود را آغاز نمود و موفق به اخذ کارشناسی ارشد در رشتۀ سازه گردید. وی از حدود سال 1357 فعالیت های حرفه ای خود را آغاز کرد و از اوایل دهۀ 60 در زمینۀ سیلوهای مختلف بتنی فعالیت کرده است.

حجم مناسب سیلوهای فلزی نیز حداکثر دو هزار تن در مزارع است

وی در بدو کار در شرکت هایی که در پروژه های بزرگ بتنی و انواع سازه های بتنی فعالیت داشتند، کار می کرد و به تدریج در حوزۀ محاسبات سیلو و اجرای آن تجربه کسب کرد و توانست در اواخر دهۀ 70 برخی تجهیزات این شرکت ها را خریداری و در زمینۀ سازه های بتنی بزرگ به خصوص سیلوهای کارخانه های سیمان و غلات شروع به کار کند.

در اواخر دهۀ 80 مخازن بزرگ آب و فاضلاب نیز به گسترۀ فعالیت های این شرکت اضافه شد. در حال حاضر فعالیت های ایشان شامل ساختمان های بزرگ بتنی و گاهی فولادی، هستۀ مرکزی ساختمان های بلند، کارخانه های مواد غذائی، سیلوهای آرد، غلات و سیمان و مخازن فاضلاب می باشد.

دیبایی در گفتگو با خبرنگار نگاشته در خصوص شرکت استوناوند گفت: این شرکت اوایل دهۀ 80 برای فعالیت در حوزۀ مخازن و سیلوهای بتنی تاسیس شده است و اکثر مشتریان ما صنایع غذایی وابسته به گندم مانند کارخانه های آرد، سیلوهای گندم، کارخانه های ماکارونی و پاستا هستند و ما به طراحی سازه و اجرای کارخانه های آرد، اسنک و ماکارونی و سیلوهای گندم و آرد برای آنان می پردازیم.

برای اولین بار شکل و ساخت سیلوها را در ایران تغییر داده ایم

وی یادآور شد: بزرگترین پروژۀ این شرکت در سال 81 برای کارخانۀ آرد سینا در همدان اجرا شده است که از نظر حجم و نو آوری، مهم ترین پروژۀ شرکت بوده و اهمیتی که دارد این است که در آن برای اولین بار در ایران، شکل سیلوهای بتنی ذخیرۀ گندم تغییر داده شده است. در واقع تا پیش از آن قطر سیلوهای گندم حدود 10، ارتفاع آنها حدود 50 متر و در بلوک های 9 قلو و بر روی یک شالودۀ گسترده بوده است. اما ما سیلوهایی با قطر بیشتر، ارتفاع کمتر، سقف مخروطی و اقتصادی تر ساختیم. پس از آن سیلوهایی با این مدل ساخت در ایران رایج شد و در حال حاضر تقریبا اکثر سیلو ها به این شکل ساخته می شوند.

طراحی و اجرای کارخانۀ نان صنعتی بزرگ «های فود» در حومۀ تهران

دیبایی ادامه داد: پروژه های دیگری هم اجرا کرده ایم که از نظر فنی پیچیده بوده اند. به عنوان مثال طراحی سیلوهای ذخیره و اختلاط آرد کارخانۀ آرد البرز در کرج که 32 کندوی چهار گوش داشت و احتمالا بزرگترین پروژه از نظر تعداد کندو در ایران است. طراحی و اجرای کارخانۀ نان صنعتی بزرگ «های فود» در حومۀ تهران، یک پروژۀ ذخیره سازی در هشتگرد و  طراحی یک پروژۀ دیگر در ساوه برای کارخانۀ آرد پوسان نیز از جمله پروژه های اخیر این شرکت است.

مدیر شرکت استوناوند اظهار کرد: مهمترین مشکلی که در حوزۀ کاری ما وجود دارد این است که افراد غیر حرفه ای وارد جرگۀ سیلوداری شده اند. این امر وضعیت بازار این حرفه را آشفته ساخته است. از این رو با توجه به شرایط نامناسب بازار، ما مجبور هستیم که قبل از شروع کار ابتدا کارفرمایان را شناسائی نمائیم، سپس قرارداد را امضا و پروژه را اجرا کنیم. چرا که طی سالهای اخیر در دریافت مطالبات خود از کارفرمایان خصولتی با مشکل مواجه گردیده ایم. البته این مشکلات در بخش خصوصی حرفه ای، تقریباً وجود ندارد.

دخالت دولت در صنوف نتیجه ای جز نابودی سرمایه ها ندارد

به گفته وی، عمده ترین مشکل کارخانه های آرد از زمان فراخوان های عمومی برای ساخت سیلو در سال 84 آغاز شده است. در واقع پیش از تصمیم دولت برای توسعۀ فضاهای ذخیره سازی، کارخانجات خودشان به دلیل ضرورت های شغلی، درصدد افزایش ظرفیت ذخیره سازی بودند. اما پس از این فراخوان ها، غالب کسانی که در این زمینه سرمایه گذاری کردند و حتی پیمانکارها رضایت ندارند. مجموعه ما در هیچ یک از پروژه هایی که بنا به فراخوان های دولتی و وام های تشویقی مطرح شده، فعالیت نکرده است.

برخی از افرادی که سیلو ساخته اند بلاتکلیف و یا با بانک ها دست به گریبان اند

دیبایی در پایان خاطر نشان کرد: به عنوان کسی که در اواخر دوران کاری خود قرار دارد، توصیه می کنم که مسئولین و تصمیم سازان دولتی، صنوف و حرفه ها را به حال خود بگذارند چرا که دخالت آنها نتیجه ای جز گرفتاری و نابودی سرمایه ها نخواهد داشت. چنانکه هم اکنون برخی از افرادی که سیلو ساخته اند بلاتکلیف و یا با بانک ها دست به گریبان اند. همچنین تعداد زیادی کارخانۀ آرد بدون توجیه اقتصادی و در مکان نامناسب احداث شده اند که غالباً بیکار و دچار مشکل می باشند.