با توجه به موقعیت استراتژیک ایران در کریدور شمال جنوب، بنادر شمالی ایران از جمله بندر امیرآباد، به عنوان یکی از مهمترین حلقه‌های مفقودی برای تقویت جایگاه ایران در این کریدور بشمار می‌آید. با توجه به این که پروژه کریدور شمال-جنوب، به عنوان یک پل ارتباطی مهم بین کشورهای اروپایی، اسکاندیناوی و روسیه با مناطق خلیج فارس، اقیانوس هند و جنوب شرقی آسیا شناخته می‌شود، تلاش برای تقویت بنادر شمالی به منظور تسهیل حمل و نقل کالا و تقویت جایگاه ایران در این کریدور، بسیار حائز اهمیت است.
ایران و هند؛ متحدان سنتی
به گفته محمدعلی موسی‌پور، مدیرکل بندر امیرآباد روابط تاریخی و دوستانه ایران و هند، قرابت فرهنگی و اشتراکات پرشمار همواره دو کشور را به عنوان متحدان سنتی در کنار یکدیگر حفظ کرده است. در این میان مبادلات اقتصادی نیز به گونه‌ای پیش رفته که به تعمیق هر چه بیشتر این روابط منجر شده است. اکنون اقتصاد هند یکی از ده اقتصاد بزرگ جهان و در رتبه ششم آنها بالاتر از اقتصاد فرانسه، کانادا و ایتالیا به عنوان سه عضو گروه هفت کشور صنعتی قرار دارد و کماکان رو به رشد است. در این راستا هند همواره به دنبال مسیرهای تجاری به صرفه‌تر و امن برای توسعه بازارهای خود بوده است این کریدور با تکمیل زیرساخت‌های مربوطه قادر است هند را در رقابت با چین و در دستیابی هر چه بیشتر و بهتر به بازار شریک راهبردی خود روسیه پیش اندازد و ایران را نیز از حق ترانزیت بهره‌مند سازد.
کاهش 30 درصدی هزینه‌ها با بهره‌مندی از کریدور شمال-جنوب
وی افزود: کریدور حملونقل بین‌المللی شمال- جنوب یک مسیر ترانزیت چندوجهی است که در آن ایران نقش نقطه اتکا و اهرم اصلی را بازی می‌کند. این مسیر اقتصاد‌های مهمی از جمله هند، اتحادیه آ‌سه‌آن و آسیای شرقی را به آسیای مرکزی، قفقاز، روسیه و اروپای شرقی پیوند می‌زند. درحال حاضر ۱۳ کشور عضو کریدور حملونقل بین‌المللی شمال-جنوب هستند و کشورهای بیشتری ابراز تمایل خود را نسبت به عضو شدن نشان داده‌اند، در واقع کریدور حملونقل بین المللی شمال-جنوب با تکیه بر موقعیت جغرافیایی استراتژیک ایران، آسیای جنوبی با آسیای مرکزی و اروپا بهم متصل می‌کند.
مزایای این کریدور
بهره‌گیری از این کریدور، کاهش بیش از ۳۰ درصدی هزینه و همچنین کاهش زمان ترانزیت از۶۰ روز به تقریباً نصف را به نمایش گذاشته است. در ذکر مزایای کریدور حملونقل بین‌المللی شمال- جنوب، فراتر از رشد تجارت و ترانزیت دوجانبه، باید به تقویت ارزش افزایی و ایجاد پتانسیل صادرات مجدد از تمامی کشور‌ها از جمله ایران از طریق این کریدور اشاره کرد.
تقویت کریدور شمال -جنوب در بخش دریا و بنادر
موسی‌پور درباره اقدامات گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران برای تقویت کریدور شمال -جنوب در بخش دریا و بنادر گفت: گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان متولی کریدور شمال-جنوب در راستای تقویت حضور هند در این کریدور خطوط متعدد کشتیرانی را از بنادر غربی هند به بنادر ایران فعال ساخته و به تازگی نیز بستری را برای صادرات کالا از شرق هند از طریق کریدور شمال- -جنوب فراهم کرده است و در دو سال گذشته توانسته علاوه بر ثبت رکوردهای تاریخی حمل بار که در تاریخ فعالیت این شرکت بی‌سابقه است، در سایه شدیدترین تحریم‌های بین‌المللی بر علیه اقتصاد ایران، ناوگان و پرسنل خدوم کشتیرانی، توانسته نقش‌آفرینی جدی در عرصه تأمین نیازهای اساسی و ضروری مردم و تولیدکنندگان داخلی با حمل بار وارداتی و ارزآوری با حمل کالاهای صادراتی به تمامی کشورهای دنیا داشته باشد.
ضرورت توسعه ناوگان به منظور خدمات‌رسانی
همچنین کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر ضرورت توسعه ناوگان به منظور خدمات‌رسانی هرچه بیشتر در سنوات آینده از یک سو و حرکت برنامه‌ریزی شده مبتنی بر راهبردهای کلان اقتصاد و اسناد بالادستی از سوی دیگر، از سال گذشته اقدام به تدوین سند راهبردی خود در چشم انداز سال ۱۴۰۵ نموده که با توجه به سپری شدن یک سال از اجرای آن و ضرورت به روزرسانی منطبق با شرایط داخلی و بازارهای جهانی، نسبت به بازنگری آن اقدام و اکنون این سند برای چشم‌انداز سال ۱۴۰۶ تدوین، نهایی و ابلاغ شده است..
اهمیت بنادر در چرخه حملونقل و تسهیل واردات و صادرات
وی در ادامه با تاکید بر اینکه بنادر اهمیت زیادی در چرخه حملونقل و تسهیل واردات و صادرات دارند، گفت: از این رو انطباق با تمام مدهای حمل و نقلی ازعوامل اصلی زنجیره حمل و نقل خواهد بود و موجبات جابجایی و توزیع آسان کالا نه تنها در قلمرو داخلی، بلکه در بازارهای منطقه ای و جهانی فراهم خواهند کرد.
قابلیت‌های یک بندر موفق
در فضای فعالیت لجستیک و حمل کالا و کانتینر تناسب تمام اجزای حمل و نقل به عنوان زیر ساخت ریل، جاده، بندر و غیره با یکدیگر و تعامل ذی‌نفعان در بهره مندی از زیرساخت از شروط اصلی و مهم در بهره وری زنجیره حمل و نقلی کشور است. از این رو مزیت‌ها و قابلیت‌های یک بندر موفق باید به گونه ای طراحی اجرا و مدیریت شود تا زمینه ارتباطات حمل و نقل چندوجهی با تاکید بر دو قید اصلی کاهش هزینه و مدیریت هزینه فراهم آید.
انتقال کالا به بیرون از دروازه های بندر
امکان انتقال کالا به بیرون از دروازه های بندر با امکان بهره مندی از گونه های مختلف حمل و نقلی از جمله جاده، ریل و حمل هوایی تاثیر زیادی در افزایش ظرفیت پذیرش کالا و ارتقای بهره وری بنادر کشور را دارد.
مزایای سیستم ریلی
این در حالی است که سیستم ریلی به دلیل ساختار متفاوت، اصطحکاک کمتر نسبت به حمل و نقل جاده ای، قابلیت حمل بیشتر نسبت به سیستم جاده‌ای، مصرف سوخت کمتر به لحاظ زیست محیطی و قیمت تمام شده، به صرفه‌تر و سازگارتر است. از این رو ارزان‌ترین، مناسب‌ترین و امن‌ترین شیوه از گونه‌های مختلف حمل و نقل، حمل ریلی است.
اتصال بنادر اصلی به شبکه ریلی کشور و بهره‌مندی از کریدور شمال جنوب
اتصال بنادر اصلی به شبکه ریلی کشور و بهره‌مندی از کریدور شمال-جنوب و توسعه ترانزیت کشور از این مسیر مستلزم اتصال بنادر به ریل و شبکه ریل سراسری است، که تاکنون بندر امیرآباد به خط ریلی سراسری متصل بوده و ریل گذاری 25 کیلومتری در منطقه ویژه اقتصادی از مزیت بزرگ این بندر و شرایط را برای سرمایه گذاران و یا صاحبان کالا در استفاده از این قابلیت فراهم نموده است.
ایران چه میزان می‌تواند با بهره‌گیری از پتانسیل‌های دریامحور خود به شکوفایی اقتصاد کمک کند؟
وی در پاسخ به این سوال که ایران چه میزان می‌تواند با بهره‌گیری از پتانسیل‌های دریامحور خود به شکوفایی اقتصاد کمک کند، گفت: اقتصاد دریا محور که در اصطلاح جهانی به آن اقتصاد آبی (( blue economy گفته می شود، در واقع استفاده پایدار از منابع و گستره های آبی اعم از اقیانوسها، دریاها، دریاچه ها سواحل و جزایر، برای رشد اقتصادی، بهبود وضعیت معیشت و ایجاد مشاغل است.، حجم اقتصاد دریا در جهان سالانه بیش از ۱۰۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است که این رقم برای کشورمان حدود یک درصد و با احتساب فعالیت‌های نفتی و گازی دریایی بین ۲ تا ۲.۷ درصد است.
ایران در قعر جدول بهره‌برداری از امتیازات دریایی
جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از ۱۹۰ هزار کیلومترمربع گستره دریایی و حدود ۵۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی که حدود ۴۰ درصد از مرزهای میهنمان را تشکیل می‌دهد، کشوری دریایی محسوب می شود و از دو سوی شمال و جنوب به دریا دسترسی دارد اما از نظر بهره برداری از این نعمت خدادادی در رتبه های آخر جهان قرار دارد.
منابع اشتغالزایی
از طرف دیگر استفاده از سواحل دریا و امواج آن به عنوان منبع تولید برق یا ورزش‌های تفریحی، فعالیت‌های گردشگری در ساحل یا اعماق دریا و آب درمانی از مهمترین منابع اشتغالزایی محسوب می شوند، بطوری که به ازای ایجاد یک شغل در بخش اقتصاد دریایی، چهار شغل جانبی ایجاد می‌شود.
فرصت‌های عظیم در چهار استان جنوبی
فرصت‌های عظیم و بی‌بدیل چهار استان جنوبی با ۴۹۰۰ کیلومتر طول خط ساحلی و سه استان شمالی با ۸۹۰ کیلومتر خط ساحلی در حوزه‌های گردشگری، تجاری، سکونتی، صنایع و شیلات، به دلیل عدم‌توسعه محدوده‌های سکونتی و اقتصادی بلااستفاده مانده است، درحالیکه این مناطق بنا به موقعیت جغرافیایی و طبیعی، نزدیکی به بنادر اصلی آسیا، از منظر تجارت و بازرگانی بین‌المللی نیز بهترین منطقه برای توسعه اقتصادی به شمار می‌روند.
