دولت سیزدهم و رویکرد آن درباره گسترش روابط تجاری با کشورهای عربی و آفریقایی

کشورهای عربی و آفریقایی از شرکای راهبردی ایران هستند که با اتخاذ سیاست‌های درست می­توان همکاری‌های اقتصادی و تجاری میان این کشورها با ایران را متناسب با پیوندهای سیاسی و امنیتی پیش برد. نگاشته در این شماره برای اطلاع از برنامه دولت سیزدهم درباره توسعه روابط تجاری با کشورهای عربی و آفریقایی و واکاوی کاستی های تجارت با عراق، میزبان فرزاد پیلتن، مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت شده است.

به گفته پیلتن، از اظهارات و برنامه‌های انتخاباتی آقای رئیسی می­توان تمرکز بر گسترش روابط با کشورهای همسایه و کشورهای آفریقایی، عربی، خلیج فارس، حوزه خاورمیانه عربی شامل سوریه، لبنان و اردن را که دارای بیشترین مزیت صادراتی هستند ، استنباط کرد.

وی با اشاره به این­که توسعه روابط با کشورهای آفریقایی یکی از اهداف ایران پس از انقلاب بوده است، گفت: متأسفانه این هدف‌گذاری به دلایل مختلف در مرحله عمل با مشکلات و موانع روبه­رو شده است و از ظرفیت تجاری کشورهای آفریقایی به نحو مطلوب استفاده نشده است. لذا  امیدواریم که دولت جدید، تمرکز و علاقه بیشتری را نسبت به توسعه همکاری های تجاری با کشورهای آفریقایی نشان دهد./ دولت سیزدهم

راهکارهای پیش‌رو دولت سیزدهم برای توسعه روابط تجاری با کشورهای عربی و آفریقایی

پیلتن ادامه داد: انتظار می‌رود که دولت جدید برای توسعه روابط با کشورهای عربی و آفریقایی راهکارهای زیر را در دستور کار قرار دهد:

فعال شدن کمیسیون‌های مشترک اقتصادی و تجاری با این کشوها

ارائه تسهیلات بیشتر به بخش خصوصی برای ورود به این بازارها

کمک به احیای روابط بانکی و سیستم حمل و نقل کالا با این کشورها

برقراری نظام‌های نوین تجاری با هدف عبور از موانع و مشکلات مربوط به تحریم‌های تجاری علیه جمهوری اسلامی ایران

توسعه روابط دیپلماتیک به ویژه دیپلماسی اقتصادی

افزایش رایزنان جمهوری اسلامی و توسعه مراکز تجاری و دفاتر ایران در کشورهای مذکور/ دولت سیزدهم

ارزآوری 8 میلیارد دلاری برای ایران از طریق صادرات به عراق

پیلتن در بخش دیگر گفت­وگو در باره ارزآوری تجارت با عراق گفت: عمده روابط تجاری ایران شامل صادرات به کشور عراق بوده که میانگین سالانه آن 7 تا 8 میلیارد دلار است . لذت این حجم  از تجارت، به ‌رغم ورود ارزهای ملی به چرخه مبادلات مالی، ارزآوری مناسبی نیز برای ایران دارد. البته در برخی سال‌ها، صادرات ایران به عراق به حدود 10 میلیارد دلار افزایش پیدا کرده است که با برنامه‌ریزی‌های مناسب و دقیق می­توان توسعه صادرات به عراق را در دستور کار قرار داد.

کاهش 2 میلیارد دلاری روابط تجاری ایران و عراق در دو سال گذشته/ دولت سیزدهم

مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت با اشاره به کاهش 2 میلیارد دلاری روابط تجاری میان ایران و عراق در دو سال گذشته تصریح کرد: خروج ایالت متحده آمریکا از برجام و شیوع ویروس کرونا، سطح روابط تجاری در دنیا را 30 درصد کاهش داده است. لذا دولت جدید باید به سمت احیای روابط تجاری با عراق پیش برود.

پیلتن در باره ارزیابی زیرساخت‌های موجود برای تجارت با عراق اظهار کرد: زیرساخت‌های تجاری با عراق به دلیل وجود مرزهای مشترک طولانی و امضای اسناد در حوزه گمرک، سرمایه گذاری، حمل و نقل استاندارد، موافقت نامه های مربوط به قرنطینه و مسائل کشاورزی، بهداشت و درمان مطلوب است؛ اما متأسفانه به دلیل تحریم‌ها، روابط بانکی دو کشور شکل عادی ندارد و با قطع همکاری مواجه هستیم.

البته ایران با عراق بانک مشترک دارد و شعب بانکی ایران در عراق از قبل تأسیس شده است؛ اما به دلیل تحریم‌ها، امکان مبادلات بانکی و صدور ضمانت‌نامه برای اجرای پروژه‌های جدید خدمات فنی و مهندسی ایران در عراق فراهم نیست. البته خوشبختانه در حال حاضر، مبادله پول از طریق صرافی‌ها یا به صورت نقدی انجام می شود./ دولت سیزدهم

مسیر ترانزیتی عراق به روسیه چه شد؟/ دولت سیزدهم

پیلتن زیرساخت حمل و نقل ایران در حوزه جاده‌ای را عاری از مشکل و محدودیت دانست و افزود: در حال حاضر به دلیل وجود مشکل در برخی از زیرساخت‌های زمینی عراق، تفاوت قوانین و مقررات جاده‌ای عراق با ایران و مباحث مربوط به استانداردها، حمل مستقیم کالا میان دو کشور امکان‌پذیر نیست.

وی ادامه داد: از سوی دیگر، به رغم پیوستن عراق به کنوانسیون بین‌المللی تیر، ترانزیت از عراق به کشورهای روسیه در عمل محقق نشده است و نیازمند پیگیری وزارت راه و شهرسازی ایران و اجرای توفقات سه جانبه میان ایران، عراق و روسیه است.

چند قدم تا آغاز ساخت خط آهن شلمچه – بصره باقی مانده؟

همچنین با وجود پیگیری چندین سال گذشته، راه‌آهن بخش شلمچه به بصره در دو کشور هنوز اجرا نشده و این موضوع به ارتباط ریلی بین دو کشور لطمه وارد کرده است که انتظار می‌رود با پیگیری‌ها و انجام توافقات بتوان در آینده‌ شاهد اتصال این بخش از زیرساخت حمل و نقل ریلی میان دو کشور باشیم.