ترکیه بزرگ‌ترين صادرکننده آرد جهان، پلي بين آسيا و اروپا
ترکیه بزرگ‌ترين صادرکننده آرد جهان، پلي بين آسيا و اروپا! زادگاه دجله و فرات يا ترکيه امروز، کشاورزي رو به رشدي دارد که يادآور دوران طلايي بين النهرين است. با وجود شرايط جغرافيايي مناسب، زمين‌هاي قابل کشت وسيع و ذخيره آب مناسب، ترکيه به يکي از مهم‌ترين کشورهاي جهان در زمينه کشاورزي و غذا تبديل شده است.
تلاش‌هاي دولت براي پايه‌ريزي ساختار جديد کشاورزي در اوايل دهه 80 ميلادي منجر به ايجاد بازاري شد که امروزه جزئي جدايي ناپذير از اقتصاد جهان است. ترکيه صنعت کشاورزي و غذاي محکمي دارد که تقريبا يک چهارم جمعيت کشور در آن مشغول به کار هستند و 1/7 درصد از توليد ناخالص ملي را تشکيل مي دهد. از سال 2002 تا 2014، سهم بخش کشاورزي و غذا در توليد ناخالص ملي به 2/57 ميليون دلار رسيد.
يکي از دلايل قدرت اين صنعت در ترکيه، نسبت بزرگي بازار به جمعيت جوان، اقتصاد پوياي بخش خصوصي، صنعت توريسم پردرآمد و آب و هواي مساعد است.
جغرافيا و وضعيت آب و هوايي
ترکيه از لحاظ جغرافيايي در بين خط استوا و قطب شمال قرار گرفته است. اين کشور مستطيل شکل با طول 1660 کيلومتر و عرض 550 کيلومتر، کشوري کوهستاني محسوب مي‌شود. مساحت اين کشور 578/814 کيلومتر مربع است که 200/790 آن در آسيا و 378/24 آن در اروپا قرار دارد. ترکيه از شمال با درياي سياه، از شرق با ارمنستان، گرجستان، آذربايجان و ايران، از جنوب با عراق، سوريه و درياي مديترانه و از غرب با بلغارستان، يونان و درياي اژه هم مرز است. مکان جغرافيايي ترکيه آن را به يکي از مهم‌ترين کشورها براي صادارت و يا هاب شدن تبديل کرده است. دسترسي آسان به خاورميانه، اروپا و شمال آفريقا موقعيت ترکيه براي صادرات به اين مناطق را بسيار محکم کرده است.
متوسط بارش سالانه 650 ميلي متر است که در مناطق مختلف بسيار متفاوت است، براي مثال فلات مرکزي و جنوب شرقي 250 ميلي متر و ساحل درياي سياه 2500 ميلي متر بارش در طي سال دارند.
2/73 درصد از آب مصرفي در ترکيه صرف کشاورزي مي شود
کشاورزي در ترکيه بيشترين ميزان آب را مصرف مي کند. تقريبا 2/73 درصد از آب مصرفي در ترکيه براي کشاورزي صرف مي شود. سطح زمين هاي قابل آبياري در ترکيه در حال افزايش است و در مقايسه با دهه 60 ميلادي حدود 400 درصد افزايش داشته است.
مشکلي که در زمينه آبياري وجود دارد اين است که تنها 3 درصد از مزارعي که آبياري مي‌شوند، از سيستم آبياري قطره اي استفاده مي‌کنند و حدود 5/88 درصد از آبياري غرقابي استفاده مي‌کنند که موجب هدر رفتن درصد بسيار بالايي از آب مصرفي مي شود و کارآمد بودن آبياري در ترکيه را به 45 درصد کاهش مي‌دهد.
ترکيه هفتمين کشور بزرگ جهان از لحاظ ميزان توليدات کشاورزي
ترکيه هفتمين کشور بزرگ جهان از لحاظ ميزان توليدات کشاورزي است و يکي از معدود کشورهايي است که به دليل کشاورزي خوب، تقريبا در بسياري از موارد از سال 1980 به بعد به خودکفايي رسيده است. اين کشور همچنين مقام اول جهان را در توليد انجير خشک، فندق، کشمش و زردآلوي خشک دارد و يکي از بزرگ‌ترين توليد کنندگان عسل جهان است. اين کشور با توليد 6/18 ميليون تن شير در سال 2015 به اصلي‌ترين توليد کننده محصولات لبني در منطقه تبديل شد. اين کشور بيش از 11 هزار گونه گياهي دارد در حالي که کل گونه هاي گياهي اروپا 11500 است. توليد غلات ترکيه نيز در مجموع 6/38 ميليون تن بوده است.
تقريبا نيمي از مساحت زمين هاي ترکيه در اختيار کشاورزي است و از اين ميزان، 75 درصد (39 ميليون هکتار) زمين‌هاي کشاورزي ترکيه زير کشت غلات است. گندم در بين غلات رتبه اول ارزش اقتصادي و زمين‌هاي زير کشت را دارد.
با اين وجود، ميزان برداشت گندم از هر هکتار تقريبا دو تن است. ميزان توليد غلات سال 2015-2016 ترکيه 2/33 ميليون تن که 5/19 ميليون تن آن گندم بوده است و بيشترين محصول غلاتي است که در ترکيه توليد مي‌شود. جو و ذرت به ترتيب با 4/7 و 8/5 ميليون تن توليد در رده دوم و سوم قرار دارند. توليد گندم و جو در سال هاي گذشته روند ثابتي نداشته و با کاهش و افزايش سالانه مواجه بوده است، اما ذرت در حال افزايش است و به نظر مي‌رسد که مصرف بيشتر ذرت در صنايع غذايي يکي از عوامل افزاي توليد ذرت در ترکيه بوده است.
اهداف بزرگ ترکيه براي سال 2023 در زمينه کشاورزي
توليد بالاي محصولات کشاورزي باعث شده که ترکيه تعادل تجاري خوبي به دليل صادرات به اروپاي شرقي، خاورميانه و شمال آفريقا دارد. تنها در سال 2015، ترکيه 1781 نوع از اقلام کشاورزي به 190 کشور جهان صادر کرده است که معادل 8/16 ميليارد دلار بوده است.
ترکيه به دنبال اين است که خود را به عنوان مقر اصلي شرکت هاي بزرگ کشاورزي دنيا در منطقه اثبات کند. براي رسيدن به اين جايگاه، فرصت هاي مناسبي براي سرمايه گذاران در زمينه کشاورزي در اختيار سرمايه گذاران قرار مي دهد. در کمتر از يک دهه، ترکيه ظرفيت تبديل شدن به يکي از بزرگ ترين تأمين کنندگان مواد غذايي اتحاديه اروپا را دارد.
هدف گذاري هاي ترکيه براي سال 2023 در زمينه کشاورزي، نشان‌دهنده اين است که اين کشور قصد دارد در بين 5 کشور بزرگ توليد کننده محصولات کشاورزي جهان قرار گيرد. از جمله اهداف ديگر اين کشور مي‌توان به نکات زير اشاره کرد:
توليد محصولات داخلي به ارزش 150 ميليارد دلار
صادرات محصولات کشاورزي به ارزش 40 ميليارد دلار
5/8 ميليون هکتار زمين هاي کشاورزي قابل آبياري
صادرات و واردات گندم در ترکيه توأمان انجام مي گيرد
ترکيه هم صادرکننده و هم وارد کننده غلات است. اين کشور گندم وارد مي کند و محصولاتي مانند آرد، پاستا و بيسکوييت را به ديگر کشورها صادر مي کند. بر اساس قوانين اين کشور، صادرکنندگان مزاياي خاصي براي وارد کردن اقلامي مانند گندم دارند. در سال 2016-2017 انتظار مي رود که واردات مجموع غلات ترکيه به 3/7 ميليون تن برسد که 29 درصد بيشتر ميزان واردات غلات سال 2015-2016 است.
صادرات آرد و گندم دوروم به احتمال زياد تغييري نخواهند داشت و 6/4 ميليون تن براي سال 2016-2017 خواهد بود
ترکيه نقشي مهم در تأمين آرد بسياري از کشورها دارد و با وجود ناآرامي در کشورهاي همسايه اش مانند سوريه و عراق، توانسته جايگاه خود را به عنوان بزرگ‌ترين صادرکننده آرد جهان حفظ کند. بيشترين صادرات آرد ترکيه به خاورميانه، آسيا و آفريقاست. ترکيه حدود 700 کارخانه آرد دارد که بيشترين تمرکز آن‌ها در منطقه آناتولياي مرکزي با بيش از 202 کارخانه آرد است. اين کارخانجات حدود 12 ميليون تن آرد در سال تولد مي‌کنند. بر اساس پيش‌بيني انجمن بين المللي غلات، صادرات آرد ترکيه در سال 2016-2017 به 3/5 ميليون تن خواهد رسيد. درآمد ترکيه در سال 2015-2016 از صادرات غلات بالغ بر يک ميليارد دلار بود.
