ابوالفضل احمدخانلو از پیشکسوتان صنعت آرد و نان کشور و به نوعی پدر صنعت آرد کشور محسوب می‌شود که تجربیات ماندگاری را از خود در تاریخ صنعت غلات کشور بر جای گذاشته است. کمتر کسی وجود دارد که دستی در آسیاب داشته باشد و نام ابوالفضل احمدخانلو را به عنوان پیشکسوت و الگو، در این صنعت نشنیده باشد. از دستاوردهای ایشان میتوان به تاسیس هسته خودکفایی آرد و نان کشور اشاره کرد، ایشان سال‌ها به‌عنوان رئیس کانون عالی کارفرمایان و همچنین رئیس کانون انجمن های صنفی آرد و نان کشور نیز مشغول به فعالیت بوده‌اند.
نگاشته در این شماره به پاس قدردانی از تلاش‌های این فعال ارزشمند صنعت کشور، میهمان منزل ایشان شد و در فضایی صمیمانه به گفتگو با ایشان و همسرگرامیشان پرداخت.
ابوالفضل احمدخانلو و گذری بر زندگی این پیشکسوت صنعت آرد
در آغاز مصاحبه احوال ایشان را جویا شدیم چراکه این روزها بسیاری از دوستان و هم‌نسل‌های ایشان جویای احوالشان بودند که حاج آقا با نگاهی صمیمانه از حال مساعد خود و حرکت و پیاده‌روی روزانه گفتند و به سوالات ما پاسخ دادند.
ابوالفضل احمدخانلو، متولد 1304 در تهران و تحصیل کرده مدرسه دارالفنون می باشد. پدرش در خیابان قوام‌السلطنه دکان نان لواشی داشت و او از کودکی، تابستان‌ها به دکان نانوایی پدرش رفته و به او کمک می کرد. پدرش در سنین جوانی بیمار شد و ابوالفضل برای تامین هزینه خانواده مجبور به ترک تحصیل و کار در نانوایی پدر شد که همین موضوع آغازی برای ورود او به صنعت آرد و نان کشور شد.
پس از چند سال فعالیت در نانوایی پدر، به این فکر افتاد که چرا خودش گندم را نخرد و آرد نکند! لذا تصمیم به خرید گندم به طور شخصی و تحویل آن به آسیاب‌های سنگی موجود گرفت که در هزینه‌ها صرفه‌جویی شد و از این طریق سود مناسبی را کسب نمود.
در قدم بعدی احمدخانلو اقدام به خرید گندم از شهرستان‌های همدان و شیراز به طور مستقیم کرد و گندم خریداری شده را تحویل آسیاب‌های سنگی داده و توانست بخشی از آرد آن را برای نانوایی خود مصرف کند و بخش دیگر آن را به نانوایان دیگر فروخت.
از شراکت در کارخانه آرد آبان تا تاسیس آرد تابان توسط ابوالفضل احمدخانلو
در آن سال‌ها بود که احمد خانلو پس از جمع‌آوری سرمایه مناسب، موقعیت را برای تاسیس کارخانه آرد مناسب دید و کارخانه آرد آبان را با میرزا جلیل احمدخانلو معروف به «آمیز جلیل خان» شریک شد و کارخانه آرد سنگی خرید. پس از حدود 3 سال فعالیت در این کارخانه، سهم خود را به مرحوم آقا طاهر فروخت و کارخانه آرد تابان را تاسیس کرد.
کارخانه اولیه آرد تابان در محل، اول جاده قدیم کرج رو به روی سه راه ساوه تاسیس شد که این کارخانه روسی بود.
وی در ادامه گفت: آن سال‌ها مرحوم حاج غلامرضا یزجردی از مشتریان خوب آرد ما بود. بنده به دلیل شخصیت والای این بزرگوار تصمیم به انجام شراکت با ایشان گرفتم.
حاج آقا جواد کریمی یکی دیگر از شرکای من در کارخانه آرد تابان بود که در گلوبندک و گذر مستوفی نانوایی داشت و از من آرد می‌خرید که به عنوان شریک بعدی در کارخانه سهیم شد و ایشان نیز از انسان‌های نیک و والای روزگار بود.
ابوالفضل احمدخانلو پس از جذب شریک، کارخانه آرد غلتکی تابان را با همکاری شرکای خود و با ماشین‌آلات روس ساخت و پس از نزدیک ۱۰ سال با کمک دیگر شرکا، در محل کنونی کارخانه آرد تابان در خیابان نورد، بلوار 17 شهریور، ماشین آلات بولر میاگ تکنولوژی آلمان و سوئیس را وارد کرد. در آن سال‌ها آقایان مرحوم وزیری، مرحوم آقاطاهر، مرحوم میرزابیگی، مرحوم مرشدی و همچنین آقایان مرتضوی و کرمانیان کارخانه آرد داشتند و در تهران از جمله همکاران و و دوستان ایشان بودند .
خاطره‌ای از سال‌های جنگ
31 شهریور سال 1359 زمان حمله عراق به ایران، شهید اسلامی، قائم مقام وزارت بازرگانی تمام اختیارات سازمان غله را به من واگذار کردند و من هر روز به سازمان غله در محل سیلوی تهران می‌رفتم و گندم‌های وارد شده به سیلو تهران را بین کارخانجات آرد تقسیم می‌کردم. آن زمان در تهران 17 کارخانه آرد با مصرف روزانه 1800 تن وجود داشت که بنده مابقی نیاز گندم کارخانجات را تامین می‌کردم و شهید اسلامی قول داده بود هر وقت سیلو در بحث ذخیره گندم خودکفا شد، طلب ما را پرداخت می‌کند.
تا پایان سال 59، ما 63 هزار تن گندم طلب داشتیم که از فروردین سال 60 روزانه مقداری از طلب ما داده شد تا اینکه در 25 خردادماه همان سال، ستاد بسیج اقتصاد، با مسئولیت بهزاد نبوی جلوی پرداخت بدهی ما را گرفت. در حالی که در آن زمان، ما حدود 19 هزار تن طلب داشتیم. جلسات متعددی را با معاونت وزارت برگزار کردیم که رئیس سازمان غله در این جلسات معتقد بود کارخانجات حواله خریدند ولی آردی عرضه نکردند. تا اینکه سرانجام سال 62 مرحوم عسگر اولادی، وزیر بازرگانی شد و در ادامه این جلسات شرکت کرد و دستور به پرداخت بدهی ما داد.
ارائه کیفیت مطلوب؛ هنوز هم اولویت اول دولت نیست!
این پیشکسوت صنعت آرد در خصوص مشکلات عمده صنعت غلات معتقد است که در اولویت قرار ندادن کیفیت از طرف دولت و عاملان خرید گندم یکی از چالشهای بزرگ این صنعت است که تنها راهکار رفع این چالش، خرید مستقیم و مستقل گندم توسط کارخانه‌دار از کشاورز می‌باشد چراکه کارخانه‌داران سعی خواهند کرد که به دلیل رقابت موجود و برای ارائه کیفیت بهتر، گندم بهتری را خریداری نمایند که با استانداردهای مورد نظر مشتریان همخوانی داشته باشد.
سوبسیدهای دولتی و گره‌اندازی در خصوصی‌سازی صنعت گندم و آرد
وی در خصوص سوبسیدهای دولتی نیز معتقد است؛ با توجه به پیچیدگی و بروکراسی موجود در سیستم خرید گندم، آرد و نان کشور هیچ راهکاری وجود ندارد تا وضعیت این صنعت را بهبود بخشد چراکه در این سال‌ها دولت با خرید تضمینی گندم و تعهد برای پرداخت یارانه آن و از سوی دیگر کاشت گندم بی کیفیت از سوی کشاورز باعث شده است خصوصی‌سازی و خرید مستقیم گندم از کشاورز علنا به یک گره کور تبدیل شود.
یادآور می‌شود که این پیشکسوت با جدیت و پشتکار فراوان خود و تاسیس کانون عالی انجمن های صنفی آرد و نان نقش بسزایی در یکپارچگی و گرد هم‌آوری کارخانه داران کشور ایفا کردند. همچنین یکی از ابعاد برجسته شخصیتی ایشان به گفته دوستان و بستگان‌شان این است که همواره شنونده خوبی هستند و به بسیاری از تصمیمات‌شان در خصوص مشکلات صنعت آرد در سال‌های فعالیت خود، جامعه عمل پوشانده‌اند.
