چرا صنعت غذای ایران ناخوش احوال است؟
مدیر کارخانه صنایع غذایی مانی پاسخ می‌دهد
صنایع غذایی به عنوان یکی از مهم‌ترین صنایع کشور با اشتغال بیش از 300 هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم و با ایجاد ارزش افزوده حدود 20 درصدی در بازار داخل و 10 درصدی در صادرات غیرنفتی در یک دهه گذشته، نقش مثبت خود را در اقتصاد کشور ایفا کرده است. لذا توجه به مشکلات و دغدغه‌های فعالان این حوزه باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد.
به گفته مهندس شیرزاد، مدیرتولید صنایع غذایی مانی تحریم، نوسانات مداوم نرخ ارز، بی‌ثباتی بازار داخل در تأمین مواداولیه از نظر کیفیت وحجم و قیمت، نبود حمایت لازم سیستم بانکی در تأمین نقدینگی و درک نکردن شرایط بازار این صنعت، وجود مشکلات عدیده در سیستم حمل و نقل، بخشی از چالشهای تولیدکنندگان صنعت غذا به شمار می‌رود. همچنین موانع موجود در واردات آن بخش از مواد اولیه که امکان تأمین داخلی آن وجود ندارد، وجود بخشنامه‌های متعدد و قوانین ضرب‌الاجلی بدون مشورت با تشکل‌های بخش خصوصی، نبود حمایت در بخش صادرات، معضلات واردات قطعات و ماشین‌آلات مورد نیاز به مشکلات و دشواری‌های فعالان این صنعت دامن زده است.
گلایه فعالان صنعت غذا از نبودِ ثبات حتی دو ماهه برای تأمین مواد اولیه
شیرزاد ادامه داد: از آنجا که مواد اولیه ورودی به صنعت غذا شامل دو گروه اصلی کشاورزی و دامی است، نبود نظارت بر کیفیت و قیمت مواد اولیه استحصالی از صنعت کشاورزی و نبود قطعیت در تأمین آن به‌ویژه در طول سال( به گونه‌ای که در مقاطعی از سال قیمت برخی اقلام تا چندین برابر بهای واقعی است و تنها از بازار سیاه تأمین می‌شود)؛ از جمله دغدغه‌ها و مشکلات اساسی این صنعت برشمرده می‌شود. همچنین این‌که تولیدکنندگان فعال در صنایع غذایی با تمامی مزیت و کامیابی که در اقتصاد کشور دارند، از نبود ثبات قیمت حتی دو تا سه ماهه برای تأمین مواد اولیه داخلی گلایه‌‌مند هستند، به راستی که جای تأمل دارد.
چرا فعالان صنعت غذا امکان عقد قراردادهای بلندمدت را ندارند؟
شیرزاد با اشاره به این‌که در شرایط موجود و با توجه به مشکلات یادشده در کنار وضعیت اقتصادی و معیشتی اقشار جامعه، نه تنها قیمت تمام‌شده و ارائه‌شده به مصرف‌کننده نهایی در بازار داخل دائما در حال تغییر و افزایش است، گفت: حجم صادراتی و به تبع آن میزان ارزآوری این صنعت نیز تحت تأثیر جدی قرار گرفته است؛ به طوری که کمتر فعالی در این حوزه توانایی مذاکره و عقد قراردادهای بلندمدت را دارد؛ چراکه نوسانات و افزایش قیمت، برخی مواقع تا چند بار در طول یک سال قراردادهای همکاری و صادراتی را تحت شعاع قرار می‌دهد و طبیعتاً این نوسانات قیمتی، برای شرکای تجاری و مشتریان خارجی قابل درک نیست.
پوشش 5 درصدی نیاز غذایی کشورهای همسایه با صادرات محصولات ایرانی
مدیرتولید صنایع غذایی مانی در ادامه درباره مزیت‌های صادراتی برای تولیدکنندگان صنایع غذایی گفت: با توجه به شرایط منطقه و محدودیت‌های موجود در تبادلات ارزی به دلیل تحریم‌ها، به نظر می‌رسد ظرفیت بالای این صنعت در زمینه صادرات می‌تواند متوجه کشورهای همسایه و در حال توسعه باشد. همان گونه که طی سال‌های گذشته عمده صادرات صنایع غذایی ایران به کشورهای همسایه بوده ولی همچنان حجم صادراتی ارائه شده در طول این سال‌ها به مراتب کمتر از مقدار موردنیاز کشورهای مقصد است؛ به طوری‌که بر اساس آخرین برآوردها حجم و میزان صادراتی محصولات مختلف غذایی به حدود 15 کشور منطقه، تنها حدود 5 درصد از میزان نیاز این کشورها را تأمین کرده است.
مزیت ایران برای صادرات محصولات غذایی
تنوع و کیفیت محصولات قابل ارائه از ایران مزیتی است که مشتریان و واردکنندگان غذا در کشورهای همسایه را مشتاق به واردات از ایران می‌کند؛ زیرا تأمین محصولات غذایی مشابه با کیفیت یکسان از کشورهای دیگر به‌مراتب با هزینه‌های بالاتری مقدور خواهد بود.
شیرزاد با بیان این‌که توجه به دغدغه‌های صنفی فعالان صنایع غذایی در بخش‌های مختلف این صنعت، به‌عنوان اصلی‌ترین موضوع، نیازمند توجه جدی از سوی دولت و نهادهای ذی‌ربط است، گفت: همفکری در خصوص مسائل تخصصی و جلب مشارکت بیشتر در تصمیم‌سازی‌های مرتبط با این صنعت، می‌تواند از مشکلات موجود بکاهد و بستر تولید را فراهم سازد.
همچنین توجه ویژه و ساماندهی مناسب‌تر صنعت کشاورزی و تأمین کافی و باکیفیت مواد اولیه در کنار هزینه‌های نسبتاً پایین نیروی انسانی و انرژی می‌تواند در رقابتی نگه داشتن شرایط صادراتی نسبت به کشورهای اروپایی و افزایش حجم صادرات و انحصاری‌کردن محصولات صنعت غذای ایران در کشورهای همسایه کمک کند.
یادآور می‌شود، شرکت توسعه فرآورده‌های غذایی مانی وابسته به گروه رحمانی به عنوان نخستین عرضه‌کننده آجیل و خشکبار بسته‌بندی شده در ایران از سال 1383 با برند “مانی” فعالیت خود را آغاز کرده و تاکنون با همین نام تجاری در بازار آجیل و خشکبار به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
سبقه 150 ساله فعالیت و تجارت گروه رحمانی از سال 1252 با تجارت کشمش در منطقه آذربایجان آغاز شده است و با تأسیس اولین کارخانه فرآوری و بسته‌بندی کشمش در سال 1335 فعالیت رسمی خود را در صنعت غذا شروع کرده و طی سال‌ها فعالیت تجاری، محصولات خود را به بیش از 90 کشور صادر کرده است. گروه رحمانی در کنار فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی خود، دارای دو سایت تولیدی درحوزه صنایع غذایی بوده و محصولات مختلف آجیل، خشکبار، عسل طبیعی، دمنوش‌های گیاهی، آبمیوه طبیعی، اسموتی وانواع پوره میوه را با نام‌های تجاری مانی، سانریزی، گلوردی، رستنی و کاریز در سبد محصولات خود ارائه می‌کند.
سلامت محور بودن و کیفیت محصولات تولیدی گروه رحمانی همواره در اولویت و سرلوحه کار بوده و در طول سال‌های گذشته به این اصل پایبند بوده است.
فاطمه بغدادی
