آلودگی غلات به حشرات در هنگام ذخیره سازی و نکاتی برای جلوگیری از آن/ از آنجایی که دانه گندم پس از برداشت به عنوان یک ارگانیسم زنده می تواند تمامی اعمال حیاتی ظاهري مانند تنفس، متابولیسم و رشد را انجام دهد بنابراین در معرض تغییرات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی قرار دارد. این موضوع نگهداري و ذخیره سازي گندم را به پروسه اي پیچیده و فعال تبدیل می کند.
به طورکلی هدف اصلی در طول انبار کردن و ذخیره سازي حفظ کمیت وکیفیت گندم است؛ بطوریکه در زمان ذخیره سازي خواص اصلی دانه حفظ شده و از تغییر آن جلوگیري شود. لذا ضروري است تا رطوبت، دما، آلودگی به آفات در طول دوره انبار و فعالیت درونی گندم که یک ساختار زنده است کنترل شود. آمادگی و مراقبت مناسب پیش و پس از ذخیره سازی غلات می تواند از بروز حشرات و آفات جلوگیری کند که در ادامه به این موضوع پرداخته می شود:
آلودگی غلات به حشرات در هنگام ذخیره سازی و نکاتی برای جلوگیری از آن
- پیش از هر چیز باید تصمیم گرفت که سیلو یا سوله برای ذخیره سازی کدام نوع از غلات قرار است بکار گرفته شود:
- چگونگی تمیزکاری و آماده سازی یک سیلو یا سوله خالی به نوع محصولی که قرار است در آن ذخیره سازی شود، بستگی دارد.
- اجتناب از بکارگیری هر نوع حشره کش شیمیایی به عنوان مثال مالاتیون (malathion )، در مخازنی که در آن کلزا و یا کتان ذخیره می شوند به دلیل اینکه این محصولات (روغن سویا) مالاتیون را جذب می کند و در دانه باقی می ماند، بسیار خطرناک و مغایر با استانداردهای بهداشتی است.
- در صورت لزوم قبل از ذخیره سازی غلات، می توان از آفت کش های تایید شده بهداشتی با مقدار مجاز (ترجیحا پایین ترین دوز ممکن) استفاده کنید.
-
سیلو (سوله) را پیش از فصل برداشت به طور کامل پاک کنید:
- بقایای غلات بجا مانده در داکتها و درزهای سیلوها محل مناسبی برای تغذیه حشرات و بروز آفات می باشد بنابراین سیلو را با فشار آب یا هوا و یا جاروی صنعتی تمیز کنید. فراموش نکنید سیستم های هوادهی شما (مخصوصا در مناطق مرطوب و مشرف به دریا) قبل از هر دوره بارگیری نیاز به نظافت دارد. در نظر داشته باشید که استفاده از هوای سرد و با رطوبت پایین می تواند کمک بسزایی در این زمینه کند.
-
هنگامی که غلات به داخل سیلو یا سوله ریخته می شود، از همسطح بودن سطح ریزش اطمینان حاصل کنید:
- هنگامی که غلات ذخیره شده همسطح و اصطلاحا (level) هستند، عمل هوادهی بسیار موثرتر است.
- غلات از لحاظ انتقال دما بسیار ایزوله هستند، پس اگر غلات با دمای بالا ذخیره شوند دمای موجود در غلات به سختی از دست می رود و باعث بروز شبنم یا کندانس(Condense) می شود که خود باعث ایجاد تلفات سنگینی به حجم غلات ذخیره شده می شود. بدین منظور تاکید می شود در ابتدای ذخیره سازی، دمای غلات را به ۱۸ درجه سانتی گراد یا کمتر کاهش دهید.
- به عنوان مثال درجه حرارت ذرت ذخیره شده را در صورت امکان به دمای 18 درجه سانتی گراد یا پایینتر برسانید و اگر رطوبت را تا 14.5 درصد پایین بیاورید می توانید از بروز آفات و حشرات جلوگیری کنید در غیر اینصورت هوادهی بصورت تزریق هوای خشک با استفاده از چیلرهای مخصوص می تواند چاره ساز باشد.
-
اکثر آفات در محصولات ذخیره شده در دمای کمتر از 18 درجه سانتیگراد نمی توانند رشد و یا تغذیه کنند بنابراین هرچه سریعتر دمای غلات را به زیر ۱۸ درجه سانتیگراد کاهش دهید:
- سطوح غلاتی که در رطوبت بالای 14.5درصد نگهداری می شوند باعث افزایش دمای متمرکز خواهند شد.گرما به ایجاد و رشد قارچ کمک می کند و در نهایت دمای بالا و قارچ موجب جذب حشرات به غلات ذخیره شده می شود.
-
دمای دانه ذخیره شده را کنترل کنید و عمل تهویه را قبل از احتمال افزایش دما برای جلوگیری از آلودگی غلات انجام دهید:
- دمای هر سیلو (سوله) را هر 2 هفته بررسی کنید. غلات را در اسرع وقت پس از برداشت در سیلوها ذخیره کنید و حتما دمای آنها را به زیر 18 درجه سانتیگراد کاهش دهید.
- هنگامی که درجه حرارت محیط پایین تر از دمای غلات است (در اوایل شب و صبح زود)، می توانید از هواکش برای کاهش دمای غلات استفاده کنید.
- سیستم های هوادهی مدرن، کیفیت غلات ذخیره شده را حفظ می کنند و با کاهش دمای آنها موجبات کاهش انتقال رطوبت می شوند. در واقع رطوبت سطحی غلات در هوای خنک و خشک ثابت می ماند و از چسبندگی پیشگیری می کند.
- همیشه قبل از اتمام هوادهی اطمینان حاصل کنید که درجه حرارت غلات به طور کامل پایین آمده است.
- اگر از چیلر استفاده می کنید برای افزایش بهره وری و تاثیرگذاری بیشتر با توجه به حجم ورودی غلات و شرایط اقلیمی (حداکثر دما و رطوبت)، به توان چیلر و همچنین قابلیت برنامه ریزی سیستم الکترونیکی آن دقت کنید و آن را به گونه ای برنامه ریزی کنید که در ساعات خنکتر روز به صورت خودکار روشن و در ساعات خیلی گرم خاموش شود. همچنین در دمای مورد نظر دستگاه بصورت اتوماتیک خاموش شود.
-
اگر به صورت موقت غلات را ذخیره می کنید، به موارد زیر توجه کنید تا دچار آلودگی غلات نشوید
- اگر غلات را بر روی زمین ذخیره می کنید اطمینان حاصل کنید که سطح زمین کاملا سخت و خشک است.
- درصورت نیاز، دما و رطوبت غله دپو شده را مدیریت کنید چرا که راهکارهایی برای کنترل دما و رطوبت دانه در ذخیره سازی موقت وجود دارد.
- اگر دانه بر روی زمین ذخیره شود، دانه را به بهترین شکل ممکن پوشش دهید.
- اگر از کیسه استفاده می کنید، به منظم بودن و حفظ یکپارچگی کیسه ها اهمیت بدهید.
- در اسرع وقت غلات ذخیره شده را به سیلو و مخازن ذخیره سازی انتقال دهید.
- برای خنک نگه داشتن غلات دپو شده می توان از یک چیلر صنعتی جهت منبع ایجاد سرمایش استفاده کرد و با استفاده از داکت های مخصوص تزریق هوای خشک و فیلتر شده سرد به زیر غلات دپو شده، زمان نگهداری غلات در فضای باز را افزایش داد.
