دولت به جای دستکاری قیمت خرید تضمینی گندم، فکری به حال زراعت کند
رئیس انجمن آردسازان مطرح کرد:
هر ساله با اعلام نرخ خرید تضمینی گندم، مخالفت‌ها و موافقت‌هایی با قیمت اعلامی صورت می‌گیرد، صرف نظر از میزان قیمت اعلامی، سیاست خرید تضمینی گندم خود به آفتی برای صنعت غلات کشور تبدیل شده که توجه را از دیگر مسائل مهم زارعت کشور دور کرده است.
نگاشته برای واکاوی مانور دولت بر سیاست خرید تضمینی گندم و عقب‌ماندگی در حوزه زارعت با سیدمحمدرضا مرتضوی رئیس انجمن آردسازان به گفت‌وگو نشسته است.
به گفته سیدمحمدرضا مرتضوی، اعلام یک نرخ ثابت برای خرید تضمینی گندم سال زراعی جدید در شهریورماه اقدام نادرستی است، زیرا بسیاری از عوامل تأثیرگذار بر قیمت گندم در آینده غیرقابل پیش‌بینی است؛ لذا تعیین یک نرخ ثابت برای خرید تضمینی گندم، منفعت هیچ کدام از حلقه‌های این زنجیره را تأمین نمی‌کند.
فشار 110 هزار میلیاردی به بودجه دولت با پرداخت یارانه برای خرید گندم
مرتضوی با بیان این‌که ایران تنها کشور جهان است که دولت با اعلام نرخ خرید تضمینی، گندم را به انحصار گرفته است، گفت: پرداخت یارانه‌های سنگین برای توزیع گندم، 110 هزار میلیارد تومان به بودجه کشور فشار وارد می‌کند. بنابراین هر چه قیمت گندم بالاتر رود و نرخ گندمی که توزیع می‌شود، ثابت بماند این زیان بزرگ‌تر می‌شود.
این فعال صنعت آسیابانی با بیان این‌که باید کشاورزی ایران از راه سرمایه‌گذاری مجدد در بخش زمین‌های زراعی متحول شود، گفت: متأسفانه به دلیل وجود خرده مالکی در صنعت کشاورزی و نبود کشت یکنواخت این مقوله تاکنون محقق نشده است.
برای مثال، در برخی از استان‌ها، کشاورزان نمونه قادر بودند تا 5 تن گندم دیم را برداشت کنند اما میانگین برداشت استان یک تن بوده است. این موضوع نشان می‌دهد که زمین کشاورزی و آب این نواحی قابلیت برداشت 4 تا 5 تن گندم را دارد اما به دلیل رعایت نکردن برخی مسائل زراعی، انتخاب بذر نامناسب، نبود سیستم آبیاری درست، این زمین‌های کشاورزی به جای 4 تن، یک تن محصول به بار داده است.
مرتضوی با بیان این‌که بهتر است وزارت جهاد به جای دستکاری در قیمت‌ها تمرکز خود را بر موضوع به‌زراعی متمرکز سازد، گفت: مبارزه با آفات، تهیه بذرهای مناسب و سازگار با اقلیم ایران، تهیه نقشه‌های فضایی و ماهواره‌ای از زمین‌های زراعی کشور، سامان‌بخشی زراعت و مصرف آب در کشور از جمله اقداماتی است که باید این وزارتخانه به آن رسیدگی کند.
وی با اشاره به این‌که در 10 سال گذشته هیچ تلاشی برای شکل‌گیری انقلاب سبز در کشاورزی ایران صورت نگرفته است، گفت: متأسفانه به دلیل سیاست‌های نادرست نه تنها خودکفایی در تولید برخی محصولات تحقق نیافت؛ بلکه سال گذشته 20 میلیون تن غلات شامل 7 میلیون تن گندم، 7 میلیون تن ذرت، 3 میلیون تن جو، چند میلیون تن دانه روغنی و یک میلیون تن برنج به ایران وارد شد.
رئیس انجمن آردسازان با اشاره به این‌که دولت در تمام این سال‌ها امنیت غذایی را به حاشیه برده است، گفت: دولت تنها برای جلب توجه بر روی مقوله نرخ خرید تضمینی مانور می‌دهد. این در حالی است که قیمت، مسئله زراعت کشور نیست و عرضه و تقاضا در بازار خود به تنهایی قادر به تعیین قیمت هستند.
اختلاف 30 درصدی قیمت گندم نرم و سخت در دنیا
از سوی دیگر، کدام کشور در دنیا هست که بدترین نوع گندم نرم را با بهترین نوع گندم سخت به یک قیمت خریداری کند؛ در حالی که در تمام کشورهای جهان این دو نوع گندم 30 درصد اختلاف قیمت دارند.
بنابراین در صورتی که دولت خود را از مدیریت صنعت گندم و آرد خارج کند؛ چه بسا گندم‌های مرغوب خوزستان گران‌تر از نرخ فعلی خریداری شوند و بازار بر اساس عرضه و تقاضا و به بهترین شکل اداره شود.
وی با انتقاد از عملکرد سازمان تعاونی روستایی گفت: سازمان تعاونی روستایی در 30 سال گذشته که پیمانکار خرید گندم در کشور بوده، حتی یک سیلوی مدرن هم نساخته است و هیچ گونه کارایی برای زراعت کشور ندارد.
لذا ما در این شرایط به سازمان‌های کوچک روستایی نیاز داریم که در قالب یک سازمان بزرگ و منسجم به حمایت از کشاورزان و زراعت کشور بپردازد.
اگر شرکت بازرگانی دولتی ایران و شرکت پشتیبانی امور دام با برنامه‌ریزی، مسئولیت خود در تامین کالای اساسی را در اختیار بخش خصوصی قرار دهد، این بخش می‌تواند بدون دخالت دولت به صورت بهتر و ارزان‌تر و با درگیری‌های کمتر برای اقشار پایین دست جامعه کالای اساسی را تامین کند.
سازمان‌های عریض و تحویل به شرکت‌های زیان‌ده دولتی تبدیل شدند که البته این زیان‌ها از جیب بودجه مملکت تامین می‌شود و چنان چه همین فردا این شرکت‌های زیان‌ده تعطیل شوند؛ قطعا بخش خصوصی قادر به انجام وظایف آ‌ن‌ها بدون اتلاف بودجه دولتی خواهند بود.
در تمام دنیا بعد از سال‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که شرکت‌های مشابه در سایر کشورهای دنیا نیز عملکرد قابل دفاعی نداشتند و به تدریج جای خود را به بخش خصوصی داده‌اند.
شیرین قنبری
