مدیر عامل کشتیرانی امواج دریا در پنل کشتیرانی و لجستیک غلات گفت: مقوله کشتیرانی و Shipping یکی از سه ضلع مهم در تجارت غلات است. در حال حاضر با توجه به اینکه غلات و لوازم پزشکی شامل تحریمها نیستند؛ کشتیهای اروپایی کماکان وارد بنادر ایران میشوند و اکثر کشتیهایی وارد شده به بندر امام خمینی یونانی هستند که نقل و انتقالات مالی آن بدون مشکل صورت میگیرد.
وی درباره سهم هزینه حمل و نقل در محمولههای غلات وارداتی گفت: اگر یک کشتی 70 هزار تنی ذرت به قیمت هر تن 280 دلار با کشتی پانامکس از برزیل به ایران بیاید؛ حدود 20 میلیون دلار قیمت این محموله است که 15 درصد ارزش یک محموله غلاتی به حمل و نقل آن اختصاص مییابد. لذا در بحث تجارت غلات، حمل و نقل شاخصی مهم است
وی ادامه داد: بندر امام خمینی یکی از بنادر اصلی کشور در جنوب است که بیشترین حجم غلات وارداتی از بندر وارد کشور میشود. ریت تخلیه بندر امام خمینی در سال گذشته بین 4 تا 5 هزار تن بوده است اما امسال بین 10 تا 15 هزار تن میباشد چراکه میزان ورود کشتیها به لنگرگاه بندر امام در سال گذشته بیشتر بوده است.
سال گذشته ماهانه به صورت میانگین حدود 30 تا کشتی پانامکس 70 هزار تنی با ریت تخلیه بین 4 تا 5 هزار تن وارد بندر امام شده که اکثر این کشتیها بین 10 تا 12 روز معطل شدند. با توجه به اینکه نرخ حق توقف و دموراژ کشتیها روزی 30 هزار دلار بوده عملا بین 300 تا 350 هزار دلار به هر کشتی حق دموراژ تعلق گرفته است. لذا در یک سال فقط رقمی حدود 100 میلیون دلار توسط اجارهکنندهها به صاحبان کشتیها بابت هزینه دموراژ پرداخت شده است.
چالش بعدی دیگر در بحث کشتیرانی مربوط به نوع سوخت کشتیها است. گاهی اوقات کشتیها حدود دو تا سه ماه در بندر امام به دلیل مشکلات ایجاد شده متوقف میشوند و سوخت کشتی نیز تمام میشود. این در حالی است که بر اساس قانون باید سوخت کشتیها سولفیل نیم درصد داشته باشد که این نوع سوخت در ایران پیدا نمیشود و کشتیهای وارد شده به ایران در صورت معطلی چند ماهه در کشور باید با مشکلات فراوانی سوخت آنان از طریق کشور امارات تامین شود.
از ژانویه 2023 تا may به دلیل مشکلات تخصیص ارز، ورودی کشتیها از ماه ژانویه که حدود 26 تا کشتی وارد بندر امام شده بود به 15 تا کاهش پیدا کرد. لذا ترافیک در بندر امام کمتر شد و تمام جرثقیلها توانستند بر روی یک کشتی تمرکز کنند در نتیجه میزان ریت آنها افزایش پیدا کرد و رکورد 22 هزار تن در روز را نیز ثبت کرد. اما اصل ماجرا این بود به دلیل کاهش ترافیک حجم ریت تخلیه افزایش پیدا کرده بود.
وی با تاکید بر اینکه باید برای شرکتهای بخش خصوصی تسهیلات بانکی در نظر گرفته شود، گفت: در صورت تحقق این موضوع بخش خصوصی میتواند کشتیهای لایروبی را وارد کنند تا عمق اسکلهها بیشتر شود و زیر ساخت بنادر کشور تقویت شود.
90 درصد درآمد کشتیرانی در چنبره دولت
در حال حاضر 90 درصد شریان درآمد کشتیرانی در اختیار دولت است و سهم بخش خصوصی تنها 10 درصد میباشد. از سوی دیگر، سرمایه گذاری در این بخش با سختیها و مشکلات فراوانی رو به رو است که بخش خصوصی از ورود به آن واهمه دارد. این در حالی است که با برنامهریزی، اختصاص تسهیلات و دسترسی برای واردات تجهیزات بندری میتوان نرخ تخلیه را افزایش داد و از ترافیک بنادر کشور کاست.