با افزایش تولید و خودکفایی کشور در محصول راهبردی گندم، واردات گندم از سوی وزارت جهاد کشاورزی ممنوع اعلام شد. در این میان عبور موقت گندم به منظور صادرات فرآورده های گندم از جمله آرد مهیا شد تا کارخانجات از این طریق به امر صادرات، ایجاد ارزش افزوده، اشتغال زایی بپردازند. اما مسئله ای که وجود دارد این است که عبور موقت گندم و صادرات در حال حاضر با چنان مشکلاتی مواجه شده است که بسیاری از فعالان صنعت آن را در شرایط فعلی نا مناسب می بینند. در این راستا با چندی از کارخانجات آرد به گفتگو پرداخته ایم که در ادامه مصاحبه آنها با نشریه نگاشته را می خوانید؛
مدیرعامل کارخانه آرد خوشه طلایی سفید:
مهلت 6 ماهه رشد صادرات برای کارخانجات کافی نیست!
مجید سعادتی، مدیرعامل کارخانه آرد خوشه طلایی سفید بیان کرد: میزان عبور موقت گندم هر کارخانه برای اولین بار 1500 تن است که گرفتن مجوز آن یک پروسه سخت و طولانی است و آماده شدن این مدارک چند ماه زمان می برد. در صورتی که کارخانه میزان 1500 تن اولیه را صادر کند می تواند برای حجم بالاتر درخواست خود را ثبت کند اما مشکلاتی که در زمینه ثبت سفارش، گرفتن مجوز، گرفتن ارز وجود دارد امر عبور موقت را دشوار کرده است.
وی با اشاره به اینکه بیشترین مشکلی که در زمینه عبور موقت وجود دارد، بحث قیمت دلار و نوسانات ارز است، گفت: این موضوع باعث شده است تا واردکننده نتواند گندم را با اطمینان وارد کند و مجبور می شود که هر روز به مشتری قیمت جدیدی ارائه کند. در حال حاضر تنها کشور عراق و افغانستان خواستار آرد ایران هستند که بازار آنها نیز نوسان دارد و یک روز مشتری دارد، یک روز ندارد.
ضمانت نامه عبور موقت 6 ماهه است
همچنین باید یادآور شد که ضمانت نامه عبور موقت 6 ماهه است و گاهی فایده ندارد چراکه ممکن است امر صادرات زمان بیشتری را بطلبد لذا مجبور به تمدید و گذر مجدد از پروسه طولانی ادارای می شویم به همین دلایل در شرایط کنونی ورود موقت به صلاح نیست.
سعادتی گفت: در صورتیکه مشتقات آرد نیز جزو عبور موقت می بود شاید می توانست از آن بهره لازم را برد اما صادرات صرفا آرد چندان مفید نبوده و درحال حاضر خریدار ندارد چراکه بازار عراق و افغانستان قیمت مناسبی ندارد و بیشتر از سایر کشورها خرید می کنند.
هزینه حمل و نقل واگن های گندم یکی دیگر از مشکلات ورود موقت است زیرا واگن ها به صورت جداگانه و در زمان های مختلف به دست ما می رسند که برای هر بار باید ضمانت نامه ای جدا گرفت که زمان زیادی را می طلبد و هزینه نگهداری و زمان پروسه دریافت محصول را افزایش می دهد.
وی خاطر نشان کرد: اگرچه ورود موقت از نظر ایجاد ارزش افزوده، اشتغال و به کار گرفتن ظرفیت خالی کارخانجات مناسب است و سبوس آن نیز استفاده می شود اما حمایت های لازم در این زمینه از وارد کننده صورت نمی گیرد.
مدیرعامل کارخانه آرد تجارت:
نبود بانک اطلاعات مشتران عراقی و افغانی چالش صادرکنندگان آرد
هادی پور، مدیرعامل کارخانه آرد تجارت بیان کرد: باتوجه به ظرفیت بالای کارخانجات تولیدی آرد در سطح کشور و خالی بودن بخشی از فضای تولید آنها شاید یکی از بهترین روش ها جهت استفاده از این پتانسیل خالی کارخانجات، ورود گندم موقت و صادرت آرد و مشتقات آن باشد.
وی افزود: در این راستا فعالان این صنعت جهت گرفتن بازارهای خارجی بسیار تلاش کرده اند و هزینه های زیادی نیز پرداخته اند اما متأسفانه عدم برنامه ریزی مناسب چه در بحث واردات گندم عبور موقت و چه در عرضه گندم در بورس داخل کشور باعث فعالیت کمرنگ در صادرات آرد شده است.
عمده مشکلات عبور موقت گندم موقت
هادی پور در ادامه گفت از عمده مشکلات عبور موقت گندم موقت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– عدم ثبت سفارش گندم عبور موقت و درنتیجه عدم تخصیص و تأمین ارز توسط بانکهای داخلی
– بوروکراسی طولانی جهت اخذ مجوز واردات گندم عبور موقت از گمرک ایران که باعث طولانی شدن زمان انتظار خریدار و قطعاً سبب جایگزینی توسط تأمین کنندگان آرد از سایر کشورها می شود.
– مدت کم تنفس رشد صادرات با توجه به مشکلات بازار و انجام مراحل اداری
– عدم شفافیت و ساز وکار مناسب مبنی بر برگشت ارز ناشی از صادرات به کشورهای عراق و افغانستان با توجه به اینکه نظام بانکی مستقیم در عراق و افغانستان وجود ندارد
-نبود بانک اطلاعات مناسب جهت تأیید هویت بازرگانی و تجاری خریداران در عراق و افغانستان که در این زمینه رایزن بازرگانی سفارت ایران می تواند نقش خوبی ایفا کند
– حجم واردات گندم ورود موقت در سال های گذشته نسبت به ظرفیت و توانایی کارخانجات آرد در کل کشور بسیار ناچیز بوده است و تناژ کم گندم عبور موقت خود گویای مشکلات و موانعی که برسر راه واردات و همچنین روند پیچیده و کند سیستم اداری و بوروکراتیک ارسال آرد و محصولات جانبی وجود دارد، است.
وی خاطر نشان کرد: جهت رفع و تسهیل مشکلات، دولتمردان و مسئولین می توانند با یک برنامه ریزی شفاف، مدون و بدون تغییرات یک طرفه رونق خاصی در این صنعت بزرگ و نامدار ایجاد کنند، زیرا تکنولوژی و سطح دانش فنی و علمی کارخانجات کشور بالاتر از تولیدکنندگان کشورهای همسایه است و همچنین انگیزه و سرمایه گذاری هایی توسط کارخانجات کشور وجود دارد که در این راستا فقط با حمایت دولتمردان و مسئولین می توان حرکات خوبی در امر صادرات آرد و محصولات جانبی داشته باشیم.
مدیر عامل کارخانه آرد اندیمشک خوزستان:
تاخیر در تحویل کالا مشتریان را از خرید آرد منصرف می کند!
فاضلی، مدیر عامل کارخانه آرد اندیمشک خوزستان بیان کرد: سیستم اداری ورود موقت گندم برای محموله حداقل 2 هزار تنی دوماه زمان می برد که طولانی بودن این پروسه، عملکرد اداره گمرک و سیستم دولتی کار را دشوار کرده است. در شرایط کنونی کشور و با روند دولتی ورود موقت گندم، صادرات چندان پیشرفتی نخواهد داشت چراکه ممکن است خریدار محموله خود را پس از چند ماه تاخیر دریافت کند لذا تجار اطمینان کافی و لازم به قوانین کشور را ندارند به همین دلیل تمایل کمتری به خرید از ایران نشان می دهند.
وی با بیان اینکه در بازار ارز آزاد، در صورتیکه نرخ ارز کاهش یابد صادرکننده ضرر خواهد کرد، گفت: در خصوص رفع مشکلات به ارگان و سازمان های مربوطه نامه نگاری کرده ایم اما بررسی نامه زمان زیادی را می طلبد و در نهایت همچنان اقدامی در جهت بهبود شرایط و رفع مشکلات صورت نگرفته است.
