چای بدون شک محبوبترین نوشیدنی جهان است (بدون در نظر گرفتن آب). همه ما روزانه حداقل یک فنجان چای را مینوشیم. این روزها چای یکی از الزامات محل کار محسوب میشود و بسیاری از افراد، روزانه بالغ بر 6 فنجان چای مینوشند تا خستگی کار را از تن در کنند. اما آیا نوشیدن این مقادیر زیاد از چای مضراتی برای بدن دارد؟
همه میدانیم که چای حاوی کافئین است، کافئین آن بیشتر از قهوه نیست اما احتمال این که در طی روز چندین فنجان چای بنوشید بسیار بیشتر از نوشیدن همان میزان قهوه است. هر فنجان چای 14 تا 60 میلی گرم کافئین دارد. تحقیقات نشان داده است که یک انسان بالغ روزانه حداکثر میتواند 5 فنجان (فنجان نه لیوان) چای سیاه بنوشد. اگر چه کافئین اثرات متفاوتی بر روی بدن افراد مختلف دارد اما تحقیقات حاکی از این است که موارد زیر در بیشتر افراد مشترک است:
• اضطراب و بی قراری یکی از مشهود ترین عوارض مصرف کافئین بیش از حد است.
اگر روزانه بیش از 5 فنجان چای مینوشید و مضطرب هستید، شاید باید از میزان چای مصرفی خود بکاهید.
• اگر با وجود نوشیدن چای هنوز هم احساس خستگی دارید و یا مدام این احساس را دارید که باید یک فنجان دیگر بنوشید، به احتمال قوی شما به این نوشیدنی کافئین دار وابستگی یا اعتیاد پیدا کردهاید. اگر دوز کافئین در خون شما کاهش پیدا کند و یا به هر دلیلی به بدن شما نرسد علائمی مانند عدم تمرکز، سردرد و خستگی زیاد خواهید داشت. عوارض ترک کردن کافئین موجود در چای به قدری است که بیمارستان Johns Hopkins آن را به عنوان نوعی از اختلالات روانی معرفی کرده است.
• کافئین تا حدودی ادرار را زیاد میکند، بنابراین اگر شب چای بنوشید احتمال این که در میانه شب برای دستشویی رفتن بیدار شوید زیاد است. همین موضوع باعث میشود که کیفیت خواب شما در طول شب کاهش پیدا کند و در نتیجه روز بعد احساس خستگی به سراغ شما بیاید.
• چای سیاه به دلیل دارا بودن مقادیری فلوراید در بلند مدت میتواند منجر به بیماری فلوروزیس اسکلتی شود.
البته این بیماری در بیمارانی مشاهده شده است که در طی 20 سال روزانه بسیار بیشتر از 5 فنجان چای سیاه نوشیدهاند. فلوروزیس اسکلتی بیماری دردناکی است که استخوانها را درگیر میکند.
• خانمهای باردار نباید بیش از 3 فنجان چای در طول روز بنوشند زیرا کافئین بالاتر برای جنین و نوزاد خطرناک است. سقط جنین، مرگ ناگهانی جنین در رحم، وابستگی نوزاد به کافئین پس از به دنیا آمدن و وزن پایین به هنگام تولد از جمله خطرات نوشیدن بیش از حد مجاز چای در دوران بارداری است. مادرانی که به نوزاد خود شیر میدهند نیز نباید بیش از 3 فنجان چای در روز مصرف کنند زیرا میزان بیشتر کافئین نوزاد را بی قرار میکند.
• مقادیر بالای چای سیاه میتواند منجر به کم خونی و در برخی موارد اختلال در لخته شدن خون به هنگام خونریزی شود.
• برخی تحقیقات نشان دادهاند که کافئین میتواند عاملی برای تشنج باشد و یا اثرات داروهای ضد تشنج را کاهش دهد، بنابراین اگر سابقه هرگونه تشنج دارید، در مصرف کافئین احتیاط کنید.
• چای سیاه مانند هورمون استروژن در بدن عمل میکند. بنابراین اگر مبتلا به هرگونه بیماری هستید که به هورمون استروژن حساس است، مراقب باشید. سرطان سینه، سرطان رحم، اندومتریوزیس و فیبرومهای رحمی همگی با مصرف استروژن وخیمتر میشوند.
• در مواقع اسهال شدید، چای ننوشید زیرا کافئین در این مواقع اسهال را تشدید میکند.
• نوشیدن بیش از 2 تا 3 فنجان چای در طول روز منجر به خروج بیشتر کلسیم از راه ادرار از بدن شما میشود. در طی سالیان طولانی، این خروج کلسیم از بدن استخوانها را ضعیفتر کرده و میتواند منجر به پوکی استخوان شود.
حالا که با عوارض مصرف بالای چای آشنا هستید، بهتر است مصرف آن را کاهش دهید و از انواع دمنوشها به عنوان جایگزین استفاده کنید. البته به این نکته نیز توجه کنید که مصرف هر نوع ماده غذایی به صورت افراط خطراتی برای سلامتی شما خواهد داشت.
