کیفیت گندم کشور چرا از نظر آسیابانان مناسب نیست؟

گزارش ویژه خبری که در تاریخ 5 آذرماه و همزمان با پایان کار نمایشگاه نان از شبکه دوم سیما پخش شد، حاشیه های زیادی ایجاد کرد. مسئله چالش برانگیز و قابل تامل این نشست، اختلاف نظر مسئولان دولت و آسیابانان در خصوص کیفی بودن و یا نبودن گندم کشور بود.

اگر چه به زعم بسیاری از مخاطبان خاص که اهالی فعال در صنعت آرد و نان بودند، مجری نشست با مدیریت نامطلوب این برنامه بیش از بحث و کنکاش تخصصی به دنبال مقصر کیفی نان بود!

اما در هر حال آسیابانان که در معرض اتهام دولت (به دلیل بهره گیری از گندم مناسب و ارائه آرد نامطلوب) قرار گرفتند، واکنش ها و پاسخ های زیادی را به طرح اتهام داشتند.

ارزش و اهمیت خودکفایی

در این شماره مهندس فرشاد معماریان رئیس هیئت مدیره شرکت آرد تهران باختر و نویسنده کتاب اصلاحات خط مشی گندم در مصر به عنوان فعال تولید کننده آرد، خطاب به مسئولین دولت، موارد مهمی را در خصوص وضعیت کیفی گندم از نگاه آسیابانان ارائه نموده است.

وی در ابتدا در خصوص ارزش و اهمیت خودکفایی گفت: بدون شک دستیابی به خودکفایی کمی در تولید گندم مایه افتخار و مباهات هر ایرانی است و لذا جای دارد که از زحمات همه دست اندر کاران این امر به عنوان فعال آردساز قدردانی و تشکر کنم. اما نکته بسیار مهم ارتقای کیفی و توجه به تولید مطمئن و تداوم خودکفایی در عرصه تولید گندم کیفی است.

مهم ترین چالش های کشت گندم با کیفیت

معماریان به مهم ترین چالش های کشت گندم با کیفیت پرداخت و گفت: ساختار کشاورزی در ایران به دلیل کوچک بودن زمین های زیر کشت و سیستم خرده مالکی و عدم وجود تعاونی های قوی کشاورزی در امر تولید گندم، عدم بکارگیری از بذور اصلاح شده به میزان کافی و کمبود نظارت بر مصرف کود، سموم و آفت کش ها و بازده کم سطح زیر کشت، به نسبت متوسط جهانی، همچنین کاشت بیشتر گندم به صورت دیم و عدم تمایل کشاورزان به کشت مکانیزه به دلایل قابل بررسی، ساختار معیوبی است.

وی نبود استاندارد اجباری در تولید گندم و خرید به روش تضمینی برمبنای جدول پاکی (آن هم با افت غیر مفید ۷ درصد و افت مفید ۱۰ درصد) و عدم توجه به پارامترهای کیفی نظیر گلوتن، پروتئین، هکتولیتر، ایندکس و… را از دلایلی نام برد که مجموعا سیستمی نامطلوب را در بحث خرید گندم ایجاد کرده است. سیستمی که قطعا نیازمند بازنگری و اصلاح می باشد.

تمرکز گندم های کیفی در ۵ استان کشور، سیستم توزیع و اختلاط مناسب را خدشه دار کرده

معماریان در پاسخ به ارائه آمار مسئولین در خصوص میزان گندم مطلوب کشور گفت: تمرکز تولید گندم های با کیفیت بیشتر در ۵ استان، سیستم توزیع یکنواخت و اختلاط مناسب را خدشه دار کرده و برخورداری استان های مختلف از ذخیره گندم کیفی را محدود ساخته است.

از سوی دیگر اختصاص گندم با کیفیت  به امر صادرات با هدف حمایت از توسعه صادرات گندم و فرآورده ها، ذخیره گندم با کیفیت کشور را دچار مشکل می نماید و اجازه ورود گندم دامی و ممنوعیت ورود گندم کیفی نیز خود مکانیزم اشتباهی است که به این مشکلات دامن می زند.

در این میان، سوالات مهم زیر مطرح می شود؛

آیا امکان استفاده از گندم درجه ۳ تولیدی کشور در چرخه خوراک دام وجود ندارد و نمی توان گندم دامی موجود را در چرخه خوراک دام مصرف نمود و از طریق واردات گندم کیفی برای تامین نیاز کشور اقدام کرد؟!

آیا در تراز تجاری دولت، نمی توان گندم درجه ۳ را به قیمت گندم صادراتی یعنی حدود ۸۰۰ تومن به مصارف خوراک دام و طیور رساند و گندم کیفی وارداتی با حدود قیمت ۹۰۰ تومن را جایگزین آن کرد؟
آیا نمی توان جهت صادرات دراین شرایط و نیاز کشور به گندم کیفی صرفا از راهکار ورود موقت استفاده کرد تا گندم های کیفی دراین شرایط برای صادرات مصرف نشوند ؟

آیا امکان عرضه ترکیبی از گندم های خوب، متوسط و ضعیف برای برخورداری همه استانها از کیفیت یکنواخت وجود ندارد؟

رئیس هیئت مدیره آرد تهران باختر در خاتمه ضمن تاکید برای یافتن پاسخ سوالات فوق، به عنوان راهکاری در حل مسأله، خاطر نشان کرد: بدون شک همه دست اندرکاران در امر کاشت، برداشت، ذخیره سازی گندم آسیابانی و تولید نان، برای این ملت و این آب و خاک تلاش می کنند و دغدغه گندم، آرد و نان خوب و کیفی را دارند لذا شایسته است،

اگر بر روی مسئله ای ملی تصمیم گیری می شود؛ به واقع مشکلات و معضلات تمامی حلقه های زنجیره گندم، آرد و نان رصد شده و مشکلات آنها اصلاح گردد.