سرعت فراگیری مبادلات رمزارزها گویای این نکته است که مؤسسات مالی سنتی دیگر نمی‌توانند به‌تنهایی پاسخگوی نیازهای مالی به‌وجود آمده در جهان باشند. این پول‌های دیجیتال است که به اقتصاد جهانی کمک می‌کند. با این حال، استفاده از رمزارزها در اقتصاد ایران و برای تجارت خارجی دارای جایگاه قابل قبولی نیست و نیاز به تقویت دارد. نگاشته در این شماره برای اطلاع از وضعیت قوانین در حوزه رمزارزها و چالشهای آن با فرزاد عباسی، ………………. به گفت‌وگویی داشته است.
به گفته عباسی در حال حاضر، ایران با تحریم‌های اقتصادی داخلی و بین‌المللی مواجه است که منجر به بروز مشکلاتی مانند کاهش ارزش پول ملی، کاهش ارزش اموال و ثروت شخصی، کاهش درآمدها و افزایش هزینه‌ها شده است. با این حال، رمزارزها به عنوان راهکاری برای تسهیل مراودات با شرکای خارجی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد و ایده‌ها و راهکارهای بسیار خوب و شگفت‌انگیز در این حوزه وجود دارد.
وی افزود: رویکرد دولت در قبال رمزارزها حائز اهمیت است. اگر دولت ایران از استفاده از رمزارزها حمایت کند و آن‌ها را به عنوان ابزار اقتصادی برای تسهیل مراودات و جلوگیری از تأثیرات تحریم‌ها به کار گیرد، می‌تواند بسیار مؤثر باشد. بیش از ده سال است که بنده پیگیر این مورد هستم و حتی سال 2014 دوست داشتم با توانمندی موجود در ایران، پروژه‌هایی را به صورت رسمی در دنیا اعلام نماییم که ایران اولین کشور علمی و عملی در این حوزه باشد، البته هنوز نیز دیر نیست و فرصت‌های فوق‌العاده‌ای دراین حوزه وجود دارد.
عباسی درباره وضعیت امنیت رمزارزها اظهار کرد: به دلیل نبود پشتوانه‌ی مرکزی، رمزارزها با چالشهای ناامنی و بی‌اعتمادی دست به گریبان هستند. برای استفاده از رمزارزها در تسهیل مراودات، باید به مسائلی مانند امنیت، اطمینان و شفافیت توجه بیشتر نشان داد که برای این حوزه نیز آموزش و اطلاع‌رسانی، بسیار ضروری به نظر می‌رسد.
علاوه بر این، قوانین محلی ممکن است در خصوص استفاده از رمزارزها محدودیت‌هایی را اعمال کنند. در نظر گرفتن قوانین محلی و توافق‌های بین‌المللی از الزامات کار است. در حال حاضر 72 کشور در این حوزه فعالیت خوبی دارند.
به طور کلی، استفاده از رمزارزها می‌تواند در جهت تسهیل مراودات و کاهش تأثیر تحریم‌ها در کوتاه‌مدت و میان‌مدت مفید باشد، اما برای این کار با توجه به تجربه شخصی فکر می‌کنم نیاز است که به موارد زیر نیز توجه کنیم:
- تسهیل تبادل با شرکای خارجی: استفاده از رمزارزها می‌تواند به تسهیل تبادل با شرکای خارجی کمک کند. با استفاده از رمزارزها، می‌توان تراکنش‌ها را با سرعت بیشتری و با هزینه کمتری انجام داد و در نتیجه، تجارت بین‌المللی را تسهیل بخشید.
- کاهش تأثیرات تحریم‌ها: استفاده از رمزارزها به کاهش اثر تحریم‌ها کمک خواهد کرد. البته تأکید می‌کنم با توجه به تکنولوژی موجود برای کوتاه‌مدت و میان مدت. به طور مثال، با استفاده از رمزارزها، می‌توان واردات و صادرات را بازیابی کرد و مانع از تأثیرگذاری منفی تحریم‌ها بر این فعالیت‌ها شد.
- همچنین می‌توان زیرساخت‌ها، دانش و تجربه خود را در این حوزه به سایر کشورهایی که مشکلات مشابه ما دارند، صادر کرد و از این طریق کارآفرینی و ارزآوری نیز داشت.
- تحریم‌های بین‌المللی: استفاده از رمزارزها به تسهیل مراودات با کشورهایی که در برابر ایران تحریم اعمال کرده‌اند، کمک خواهد کرد. با استفاده از رمزارزها، می‌توان تراکنش‌های مالی را با کشورهایی که تحریم اعمال کرده‌اند، به صورت غیرمستقیم انجام داد و در نتیجه، تحریم‌های بین‌المللی را برطرف کرد.
- جذب سرمایه‌گذاری خارجی: استفاده از رمزارزها به جذب سرمایه‌گذاری خارجی نیز کمک می‌کند. با استفاده از رمزارزها، سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند بدون نیاز به بانک‌های مرکزی و تحریم‌های بین‌المللی، در ایران اقدام به سرمایه‌گذاری کنند .
موضع مسئولان ایران در قبال رمزارزها
عباسی در پاسخ به چالشهای داخلی و خارجی استفاده از رمزارزها در تجارت اظهار کرد: در داخل کشور، هنوز قانونی برای تنظیم و استفاده از رمزارزها وجود ندارد و برخی نهادهای دولتی برای استفاده از این ارزها هشدار داده‌اند. همچنین در برخی کشورهای خارجی نیز هنوز قوانین قطعی برای رمزارزها تنظیم نشده است که این موضوع، موجب بروز مشکلات نظارتی و قانونی می‌شود.
از سوی دیگر، به دلیل تغییر قیمت و نوسانات بالای رمزارزها، ممکن است برای تجارت‌کنندگان ریسک بالایی به وجود بیاید. همچنین ممکن است برخی صرافی‌ها و مراکز تبادل رمزارزی کیفیت خدمات و امنیت را به عنوان نیازهای تجاری نتوانند تأمین کنند و این سبب کاهش اعتماد در تجارت‌کنندگان می‌شود.
وی ادامه داد: برخی مسئولان ایران و سایر کشورها معتقدند استفاده از رمزارزها می‌تواند تأثیراتی منفی بر ارزش‌های ملی داشته باشد و موجب ایجاد مشکلاتی برای تجارت‌کنندگان شود. علاوه بر این ممکن است برخی از شرکای تجاری و صنعتی در داخل و خارج از کشور به دلیل ناشناخته بودن رمزارزها، پذیرش آن‌ها را رد کنند.
با این حال، با توجه به روند رو به رشد رمزارزها، احتمالاً در آینده استفاده از رمزارزها برای تجارت داخلی و خارجی به مراتب راحت‌تر خواهد شد. در این میان می‌توان با راهکارهایی همچون تنظیم قوانین مناسب و نظارت دقیق بر رمزارزها، به افزایش اعتماد تجارت‌کنندگان و کاهش چالشهای قانونی و نظارتی کمک کرد. همچنین توسعه صرافی‌های معتبر، ارتقای آگاهی و آموزش، همکاری با کشورهای پیشتاز در حوزه رمزارزها و ارزیابی ریسک می‌تواند راهگشای مسیر استفاده از رمزارزها باشد.
بسته پیشنهادی به تجار و مسئولان برای استفاده از رمزارزها
عباسی در ادامه به ارائه چند پیشنهاد به تجار و مسئولان برای بهره‌گیری از رمزارزها پرداخت و گفت: آموزش و آگاهی‌بخشی، تحقیق و مطالعه و آشنایی با نحوه عملکرد و مزایا و معایب رمزارزها، اطمینان از امنیت و رعایت قوانین، ایجاد تسهیلات پرداخت و توسعه پلتفرم‌های رمزارزی این امکان را فراهم می‌کند مشکلات و چالشهای این حوزه را مرتفع سازد. البته باید توجه داشت توسعه پلتفرم‌های رمزارزی در ایران نیازمند توجه ویژه است، زیرا هر قدر که زمان از دست برود، میزان بودجه و منابع مورد نیاز برای انجام و ایجاد پلتفرم‌ها بسیار بیشترخواهد شد، به علاوه این‌که با ورود رقبا هزینه معرفی و بهره‌برداری نیز بیشتر می‌شود، در صورتی که با داشتن سرعت عمل و با برنامه‌ریزی مناسب می‌توان خلأهای کنونی را پاسخ داد و ثروت آفرینی خوبی نیز دراین حوزه داشت.
آیا عرضه رمز ارزها به افزایش تورم دامن می‌زند؟
با توجه به این‌که عرضه رمزارزها در شبکه پرداخت کشور، سرعت گردش پول را افزایش می‌دهد، ممکن است اثرات تورمی داشته باشد. عباسی درباره این موضوع بیان کرد: درست است افزایش سرعت گردش پول بر اثر عرضه رمزارزها می‌تواند تأثیرات تورمی داشته باشد، با این حال، باید به این نکته توجه کرد که این اثرگذاری‌ها ممکن است به دو صورت مثبت و منفی باشد.
در صورتی که رشد گردش رمزارزها به افزایش فعالیت‌های تجاری و اقتصادی کمک کند، موجب افزایش تولید و بهبود شرایط اقتصادی کلی کشور خواهد شد. همچنین افزایش رقابت و کاهش هزینه‌های مرتبط با تجارت بین‌المللی نیز تأثیر مثبتی بر اقتصاد خواهد داشت.
به طور مثال، در صورتی که رمزارزهایی مانند بیت‌کوین به عنوان واحد پول در تجارت بین‌المللی به کار برود، این مسئله ممکن است موجب افزایش رقابت و کاهش هزینه‌های مرتبط با تجارت بین‌المللی شود و در نتیجه بهبود شرایط اقتصادی را در کشورها رقم بزند.
از سوی دیگر، در صورتی که افزایش گردش رمزارزها به افزایش نرخ تورم و کاهش ارزش پول ملی منجر شود، چه بسا اثرات منفی بر اقتصاد داشته باشد.
بنابراین، برای کنترل این تأثیرات لازم است سیاست‌گذاران اقتصادی از روش‌های مناسبی برای کنترل عرضه رمزارزها و کاهش تأثیرات تورمی آن‌ها استفاده کنند. همچنین اعتقاد دارم با ارائه آموزش‌ها و مشاوره‌های مناسب به جامعه و ترویج استفاده بهینه از رمزارزها می‌توان اثرگذاری‌های منفی را به‌درستی کنترل کرد.
