صادرات 413 میلیون دلاری ایران به ترکمنستان در سال 1401
کشور ترکمنستان از لحاظ اقتصادی در قیاس با سایر همسایگان خاکی ایران، کشور مرفه‌تری محسوب می‌شود. مرز مشترک، فرهنگ مشترک، روابط سیاسی خوب و محصور بودن ترکمنستان در خشکی از عواملی است که نشان از وجود پیش‌زمینه مناسب برای توسعه روابط ایران و ترکمنستان دارد.
به گفته محمدنژاد، مدیرعامل گروه توسعه اقتصادی گهر، ایران وترکمنستان از دیرباز قرابت فرهنگی بسیار زیادی با یکدیگر دارند و مردمان دو کشور همچون برادر سالیان سال با یکدیگر تعامل داشته‌اند. حال با وجود این نزدیکی‌ها دو کشور با چالش‌ها و موانع مختلفی دست به گریبان هستند. از جمله موانع موجود، مسئله صدور روادید با دعوت‌نامه است. این مسئله امکان سفر به ترکمنستان را برای تجار به‌ویژه تجار تازه‌کار سخت و گاه غیرممکن می‌سازد. چالش بعدی متصل نبودن ایران به سیستم بانکی جهانی به علت تحریم‌ها است که تبادلات مالی را بسیار سخت کرده است.
وی درباره حجم تجارت دو کشور در سال 1401 اظهار کرد: حجم صادرات ایران به ترکمنستان در 11 ماهه1401 حدود 413 میلیون دلار و حجم واردات نیز تقریباً 22 میلیون دلار است. در حالی که کل تجارت 1400 با ترکمنستان اعم از صادرات و واردات 367میلیون دلار بوده است که نشان از افزایش حجم تجاری دو کشور دارد و با کم‌رنگ شدن محدودیت‌های کرونایی ترکمنستان و سیاست‌های جدید شاهد توسعه تجارت بیش از پیش نیزخواهیم بود.
وی با اشاره به این‌که سیاست اقتصادی ترکمنستان و رشد روز افزون اقتصادی این کشور در چارچوب صنایع گاز و نفت، پروژه‌های حمل‌ونقلی و ترانزیتی و ساخت شهرک‌های جدید در کنار تمرکز بر سیاست اقتصادی جایگزینی واردات است، گفت: این کشور در بخش کشاورزی، متمرکز بر ایجاد واحدهای گلخانه و پروژه‌های بهره‌وری از منابع آب است.
همچنین تمرکز بر واردات تراکتور، صنایع گلخانه‌ای، فضای سبز و فناوری‌های نوین زمینه خوبی برای فعالیت در این کشور دارد. علاوه بر این، صادرات محصولات کشاورزی ترکمنستان در سال 2021 مناسب بوده و این کشور توانسته بیش از 81000 تن میوه و سبزیجات به خارج از کشور صادر کند. این رقم در سال 2020 فقط40.300 تن بوده است. نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، این است که سیاست ایجاد و توسعه کشت گلخانه‌ای در ترکمنستان و برنامه تولید محوری این کشور موجب شده تا حد زیادی، واردات گوجه و خیار کنار گذاشته شده و ترکمنستان با استفاده از مزیت گاز ارزان خود از یک سو و توسعه فضاهای گشت گلخانه‌ای از سوی دیگر، موفق به صادرات این محصولات شود.
صادرات 18 میلیون دلاری محصولات کشاورزی ایران به ترکمنستان در سال 1401
رئیس اتاق بازرگانی ایران و ترکمنستان ادامه داد: صادرات محصولات کشاورزی و غلات ایران به ترکمنستان در 9 ماهه سال 1401 حدود 18 میلیون دلار بوده و بیشترین صادرات محصولات کشاورزی عبارتند از سیب، کیوی، پرتقال، هلو، انار، پیاز، پسته، سیب زمینی، فلفل و هندوانه که حدود 17 میلیون دلار آن از استان خراسان رضوی انجام گرفته و از میان گمرکات خراسان رضوی، گمرک لطف آباد بیشترین میزان و حدود 16 میلیون دلار را به خود اختصاص داده است.
لزوم تشکیل اتاق مشترک ترکمنستان- ایران در کشور ترکمنستان
محمدنژاد در پایان درباره راهکار بخش خصوصی برای رفع مشکلات تجارت ایران و ترکمنستان اظهار کرد: اگر بخواهیم مشکلات دو کشور تا حد قابل قبولی رفع شود، باید ارتباط برخط اتاق‌های بازرگانی و گمرک را فراهم کنیم و چنانچه اتاق مشترک ترکمنستان- ایران در کشور ترکمنستان ایجاد گردد، قطعاً ارتباط دو کشور بیشتر شده و اطلاعات مورد نیاز تجار راحت‌تر به دست می‌آید. مسئله بعد، صدور روادید برای تجار است که تسهیل آن به توسعه تجارت دو کشور بسیار کمک می‌کند. ایجاد نمایشگاه دائمی در منطقه ویژه اقتصادی سرخس نیز بسیار راهگشا است.
همچنین استفاده از ظرفیت رسانه‌ای و بهره‌مندی از شبکه‌های برون‌مرزی برای نشان دادن توانمندی‌های تجار ترکمنستان و استفاده از پیمان‌های دوجانبه تجاری و ارزی و ایجاد بازار بین بانکی معاملات ریالی و ارزی با ترکمنستان می‌تواند به رفع بسیاری از مشکلات موجود در توسعه روابط دو کشور کمک کند.
خبرنگار: فاطمه بغدادی
