چالش حمل و نقل و لجستیک غلات، سالیان زیادی است که از جمله مهمترین موضوعات مورد توجه فعالان صنعت غلات در کشور می باشد. خوشبختانه سرمایه گذاری در این بخش برای ایران به دلیل موقعیت فوق العاده جغرافیایی و ترانزیتی و همچنین نیاز به واردات سالانه غلات، بسیار بصرفه و اقتصادی خواهد بود.
بهرهگیری از حمل ریلی، یکی از بسترهایی است که میتواند گزینه مناسبی برای بهبود سیستم توزیع غلات باشد چراکه بهترین راه برای حفظ کیفیت غله، حذف تخلیه و بارگیری مکرر و توقف در انبار، کوتاه شدن زمان حمل این کالای استراتژیک است.
نگاشته در این شماره میزبان مهندس مقتدی کرمانشاهانی از پیشکسوتان صنعت غذا و مدیرعامل صنایع غذایی آرین شده است تا بر وضعیت حمل ریلی در ایران و زیرساختهای لازم برای آن گذری داشته باشد.
به گفته مهندس کرمانشاهانی، در تمامی کشورهای جهان حمل و نقل غلات در ابتدا به وسیله واگنهای قطار بوده است چراکه این سیستم، نسبت به حمل کامیونی از نظر بهداشتی و ظرفیت بالا دارای مزیت بسیاری بوده است. همچنین در کشورهای پیشرفته حمل گندم بین مراکز تولیدی و مراکز ذخیره سازی غالبا توسط ریل انجام میگیرد که سبب صرفه جویی قابل توجهی در هزینههای حمل و نیز زمان بارگيري، تخلیه غلات میشود.
نکته قابل توجه این است که در حال حاضر، حدود 1/1 میلیون تن کیلومتر خط راهآهن در سراسر دنیا وجود دارد که آمریکا با سهم 32 درصد بیشترین سهم را داراست و پس از آن آسیا با 30 و اروپا با 24 درصد در ردههای بعدی ساخت خطوط ریلی قرار دارند و تمام کشورهای منطقه در حال توسعه خطوط ریلی خود میباشند.
در طول این سالها با وجود نقاط ضعف بسیار در بخش حمل گندم و زیانهای حمل جادهای، حمل ریلی مورد بی لطفی مسئولان قرار گرفته و آن طور که باید مورد توجه قرار نگرفته است. لذا از مسئولان تقاضا داریم که با بهبود زیرساختها، سهم حمل ریلی را برای کالاهای استراتژیک همچون غلات افزایش دهند.
هزینه حمل ریلی یک سوم حمل کامیونی است
وی با بیان تاکید بر اینکه کاهش هزینههای حمل گندم و تامین به موقع آن و ایجاد یک ساز و کار مدیریتی هوشمند و فناورانه برای حمل آن در شرایط اقتصادی کشور بسیار مهم است، گفت: با توجه به اتصال کل کشور به خطوط ریلی از بنادر ایران تا تهران و استان البرز و دارا بودن ایستگاه تخلیه و بارگیری غلات پیشنهاد میشود که برای حمل کل غلات از خطوط ریلی کشور استفاده گردد چراکه ظرفیت یک واگن قطار، سه برابر بیشتر از یک کامیون بوده و هزینه حمل ریلی معادل یک سوم هزینه حمل کامیونی است.
کرمانشاهانی در ادامه درباره مزایای حمل ریلی غلات اذعان کرد: حملونقل ریلی در مقایسه با روش حملونقل جادهای نیاز به انرژی کمتری دارد. از این رو حملونقل از طریق قطار سازگارتر با محیط زیست است و انتشار گازهای گلخانهای را تا ۷۵ درصد کاهش میدهد که به همین دلیل به حمل و نقل سبز نیز معروف شده است.
یکی از مزایای حملونقل ریلی، دارا بودن ظرفیت بالاست. در واقع، یک قطار باری میتواند تقریباً به اندازه 280 کامیون، بار در خود جای دهد که این موضوع میتواند برای حملکنندگان بارهای حجیم مفید باشد. به عبارتی اگر قطاری دارای 100 واگن باشد و هر واگن 55 تن گندم را در خود جای دهد، مجموعا 2200 تن گندم با قطار قابل حمل است و این عدد معادل است با حمل گندم توسط بیش از 100 کامیون که هر کدام ظرفیت جا به جایی 20 تن گندم را دارد. همچنین قابل اعتماد بودن و بهداشتی بودن، بزرگترین مزیت حمل و نقل ریلی است چراکه کمترین تاثیر را از شرایط آب و هوایی مانند باران، مه و غیره در مقایسه با سایر روشهای حمل و نقل میپذیرد.
مهمترین توانمندی های سیلوی آرین و ایستگاه ریلی پرشیا
کرمانشاهانی در بخش دیگر گفتوگو به تشریح موقعیت و مزایای منحصر به فرد ایستگاه بینالمللی 426 پرشیا پرداخت و اذعان کرد: شرکت آرین با ایجاد زیرساختهای لازم، زیرسازی، روسازی و پلسازی به طول 5 کیلومتر انشعابی از ایستگاه کردان به خطوط راهآهن بینالمللی و سراسری کشور متصل شده است و دارای یک ایستگاه اختصاصی به شماره 426 فرعی یک از ایستگاه کردان است. همچنین سیلوی آرین با 80 هزار تن ظرفیت به صورت 24 ساعته در حال فعالیت است و روزانه تعداد 100 واگن را تخلیه و بارگیری مینماید. همچنین از مبدأ این سیلو روزانه یک تا دو هزار تن غلات میان کارخانههای تهران و البرز توزیع میشود.
سیلوی مستقر در صنایع غذایی آرین از شرکت فرامه ایتالیا خریداری شده و قابلیت پذیرش و ورود 500 تن در ساعت و 200 تن در ساعت ورودی ریلی را به طور همزمان دارد. همچنین خط فرعی راهآهن به طول 5 کیلومتر و به صورت اسلب بتن در سه خط مجزا به منظور جا به جایی سریعتر و بهداشتیتر واگنها نصب شده است.
