بدون شک سامانه های آنلاین زیرساخت لازم فضای امروزی کسب و کارها برای داشتن آمار و اطلاعات دقیق هستند، اما لزوما بازدارنده فساد نخواهند بود. به طور نمونه راه اندازی سامانه فروش سبوس به عنوان یک زیر ساخت جهت شفافیت میزان سبوس تولیدی و رصد خرید و فروش ها لازم بود اما به دلایل مختلف بازدارنده نبوده و همچنین موجب رسیدن سبوس به قیمت مصوب به دست مصرف کننده واقعی نگردیده است.
یکی از این دلایل، قیمت غیرواقعی سبوس در سامانه فروش سبوس است که باعث ایجاد تقاضای کاذب می گردد. همان طور که همگان شاهد بودیم با وجود تصویب قیمت ۱۲۵۰ تومان در کارگروه ملی گندم، آرد و نان وزارت جهاد کشاورزی از اصلاح قیمت در سامانه فروش سبوس خودداری نموده بود و در ماه های تیر و مرداد سبوس همچنان با نرخ ۸۴۰ تومان در سامانه عرضه می گردید،
نکته جالب آن است که اکثر صاحبان حواله با آنکه سبوس در سامانه ۸۴۰ تومان عرضه می شد، نسبت به خرید اقدام نکردند و سبوس اعلام شده در این دو ماه به طور کامل جذب نگردید. این در حالی بود که سبوس در بازار غیر رسمی با قیمتی بین ۱۴۰۰ تا ۱۶۰۰ تومان خرید و فروش می گردید. این موضوع به وضوح نشان می دهد که سبوس های سامانه ای به طور مسقیم به دست مصرف کننده نمی رسند چرا که اگر این امر عملی می شد با وجود عرضه بیش از تقاضای سبوس سامانه ای در فصل تابستان، خریداری برای سبوس ۱۴۰۰ تا ۱۶۰۰ تومانی یافت نمی شد! به نظر می رسد این نکته به تنهایی برای اثبات ناکارآمدی سامانه سبوس کافی باشد.
چرا سامانه فروش سبوس ناکارآمد بود؟
دلیل دیگر ناکارآمدی سامانه فروش سبوس، عدم اختیار تولید کننده در عرضه و قیمت گذاری محصول و عدم وجود حق انتخاب برای مصرف کننده بین سبوس با کیفیت و سبوس ارزان است. اگر سامانه فروش سبوس به گونه ای باشد که تولید کننده سبوس بتواند در یک دامنه مشخص سبوس خود را عرضه کند ( به طور مثال قیمت پایه ۱۲۵۰ تومان با دامنه + و – ۲۰ درصد) در این صورت کارخانه می تواند در تابستان سبوس خود را پایین تر از قیمت پایه عرضه کرده و با تحریک تقاضا از فاسد شدن سبوس در انبار های خود جلوگیری نماید.
در فصل زمستان که تقاضا بیشتر می شود بتواند سبوس را با قیمت بالاتر از قیمت پایه عرضه نماید تا هم ضرر و زیان ناشی از فصل تابستان را جبران نماید و هم قیمت سبوس در مقایسه با سایر نهاده های دامی به اندازه ای پایین نباشد که موجب ایجاد رانت برای برخی از افراد گردد! از طرفی خریدار نیز حق انتخاب دارد. دولت نیز به عنوان تنظیم کننده بازار می تواند در زمانی که قیمت های ثبت شده همگی در سقف قیمت قرار می گیرند با واردات و عرضه سایر نهاده های جایگزین مثل جو و غیره بازار را تنظیم نماید. تجربه قیمت گذاری توسط کارخانجات در سامانه فروش آرد سایر مصارف تجربه ای موفق بود که نه تنها باعث افزایش قیمت آرد نگردید بلکه باعث ایجاد فضایی رقابتی نیز گردید
