آردداخلیشماره 38گوناگون

آرد ماشین‌چیان؛ کارخانه‌ای به قدمت یک قرن در قزوین

 

کارخانه «آرد ماشین‌چیان» یکی از کهن‌ترین کارخانجات آرد در استان قزوین است که صادق ماشین‌چیان در سال 1311 در زمینی به مساحت 15000 متر مربع و با ساخت انبار ذخیره گندم به ظرفیت بیست هزار خروار گندم، آن را بنیان نهاد و یک دستگاه آسیاب نجاری آلمانی با قدرت موتور 150 اسب بخار را در آن راه‌اندازی  کرد که ظرفیت تولید روزانه 100 خروار آرد را داشت.

این کارخانه با قرارگیری در تقاطع دو مسیر اصلی ورود و خروج از شهر قزوین (قزوین – رشت و قزوین – زنجان) از شریان‌های اصلی شهر قزوین به حساب می‌آید که در بافت آن کارگاه‌های صنعتی، مکانیکی‌ها و چند بارانداز دیده نیز می‌شود.

نوع مصالح به کار رفته در کارخانه آرد ماشین‌چیان

متاسفانه به دلیل عدم وجود اسناد، اطلاعاتی از طراحان و معماران کارخانه آرد ماشین‌چیان در دست نیست که نتایج تحقیقات صورت گرفته در این رابطه گویای نقش معماران روسی برای ساخت این مجموعه می‌باشد. نوع مصالح به کار رفته در این ساختمان، چفدها، مصالح کف و نوع سقف نیز نشان‌دهنده این امر و اشتراکاتی است که با سایر بناهای ساخته شده به این سبک در ایران دارد. نکته مهم در ساخت این بنا استفاده از تیرهای فلزی در قسمت طولی سقف و تیرهای چوبی در قسمت عرضی است که از بتن در زیر سازی ماشین آلات استفاده شده و در مصالح ساخت و پی از آن استفاده نشده است. سرانجام کارخانه آرد ماشین‌چیان در فاصله سال‌های 43 تا 73 دچار حریق می‌شود و با خسارت و صدمه فراوان تعطیل و بلا استفاده باقی می‌ماند.

 

همچنین سازنده این کارخانه در سال 1313 کارخانه آرد ابریشمی (آرد ایران) را با سرمایه یک میلیون و پانصد هزار ریال را در پنج طبقه احداث می‌کند و با واردات ماشین‌آلات آسیاب جدید از روسیه و آلمان در هر 24 ساعت حدود 70 تن گندم را تبدیل به چهار نوع آرد می‌کند. همچنین واحد تراشکاری و تعمیرات این واحد تولیدی از کیفیت بالایی برخوردار بوده است. به گونه‌ای که کارخانه آرد ایران با 14 انبار بزرگ به ظرفیت پنجاه هزار خروار گندم توانسته بود آرد مورد نیاز استان‌های گیلان، خوزستان و تهران را تامین کند. سرانجام این کارخانه تا سال‌های بعد از جنگ جهانی اول پابرجا بود تا اینکه به تدریج تعطیل و سپس متروکه شد.

 

 

مشاهده بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا