چرا ایران با چین سند همکاری امضا کرد؟

چرا ایران با چین سند همکاری امضا کرد؟/ ماجراهای توافق ایران و چین از ۷ تیر ۱۳۹۹ شروع شد. روزی که محمود احمدی‌نژاد در سخنرانی گفت: «دولت ایران مخفیانه در حال امضای قراردادی ۲۵ ساله با یک دولت خارجی است. هر قراردادی که مخفیانه و بدون درنظر گرفتن خواست و اراده ملت ایران با طرف‌های خارجی منعقد شود و برخلاف منافع کشور و ملت باشد، معتبر نیست و ملت ایران آن را به رسمیت نخواهد شناخت.»

این حرف‌های احمدی‌نژاد سوالات زیادی را درباره قرارداد ایران و چین ایجاد کرد و باعث شد در شبکه‌های اجتماعی مختلف اعم از تلگرام، اینستاگرام و توییتر پست‌های مختلفی منتشر شود با این مضمون که چینی‌ها ۵۰۰۰ نیروی نظامی به ایران خواهند فرستاد، چین نفت ایران را با قیمتی ارزان‌تر خواهد خرید، چین صاحب جزیره کیش می‌شود و…

اما واقعیت قرارداد ایران و چین چیست؟ کدام از موارد مطرح شده صحت دارد؟ نگاشته برای پاسخ به ابهامات قرارداد ایران و چین با مجید حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین به گفته پرداخته است.

 

چرا ایران با چین سند همکاری امضا کرد؟

به گفته حریری امضا هر تفاهم و یا هر سندی با دادوستد امتیازات گوناگون همراه است. از سوی دیگر، تاکنون در خصوص سند همکاری ایران ‌و چین در عالم واقع، اتفاق خوب و یا بدی رخ نداده است که نیاز به تایید و یا تکذیب داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه بر اساس قوانین و قواعد موضوعه کشور، ایران تنها با یک کشور، اجازه برقراری رابطه را ندارد، گفت: بر اساس قانون، هیچ منع قانونی برای برقراری رابطه با سایر کشورها وجود ندارد که چین نیز مستثنی از این قاعده نمی‌باشد.

وی با تاکید بر اینکه عقد پیمان‌های دو جانبه، پیمان‌های منطقه‌ای و به عضویت درآمدن wto از الزامات اقتصادی برای هر کشوری است، گفت: رابطه همکاری میان ایران و چین، از سوی ایران مطرح شده و این سند توسط تکنوکرات‌های ایرانی بسته شده است. از سوی دیگر، الزاما این افراد متعلق به یک خط سیاسی داخل کشور نیز نبودند.

سند همکاری ایران و چین هیچ الزام اجباری ندارد

حریری افزود: ما با هر اقتصاد پیشرفته دنیا قصد همکاری داشته باشیم، باید مشابه شاکله قرارداد ایران و چین حرکت کنیم. در سند همکاری ایران و چین، طرف چینی دو مورد از امتیازات را حذف کرده و از تبادل آن با ایران ممانعت کرده است. همچنین تا زمانی که قرادادهای موردی امضا نگردد، این سند، هیچ الزام اجباری نخواهد داشت.

چرا متن سند ایران و چین منتشر نشد؟

وی در پاسخ به این سوال که چرا متن سند همکاری ایران و چین منتشر نگردیده است، گفت: عدم تمایل چین برای انتشار، تحریم‌های ایران و امکان آشکارسازی راه‌های دور زدن تحریم‌ها، نبود برنامه عملیاتی در این رابطه منجر به عدم انتشار متن آن گردیده است. از سوی دیگر با توجه به تحریم ۱۴۰ شرکت چینی به دلیل همکاری با ایران از سوی آمریکا، انتشار متن این سند می‌تواند دولت چین و شرکت‌های چینی را تحت فشار بگذارد. لذا باید ملاحظه کسانی که با ما در شرایط تحریم کار می کنند، را داشته باشیم.

شیر و خط؛ استراتژی ایران برای رابطه با چین و امضای سند همکاری

رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در خصوص چرایی شکل‌گیری هجمه‌های متفاوت درباره این سند همکاری اظهار کرد: سابقه رابطه اقتصادی جدی ایران با چین حداقل به ۳۰ سال گذشته بر می‌گردد که چینی‌ها برای برقراری هر دلار رابطه با ایران با برنامه‌ریزی و طراحی پیش رفتند در حالی که متاسفانه استراتژی ایران بر حسب شیر و خط بوده است.

چرا در تمام این سال‌ها کسی استراتژیک ایران برای ارتباط با چین را مورد انتقاد قرار نداده است؟ یا چگونه چین از شریک 16 ایران به شریک نخست کشورمان تبدیل شد؟ چگونه در حال حاضر ۲۶ درصد تجارت خارجی ایران با چین صورت می‌گیرد؟

حریری ادامه داد: بازیگر اصلی جهانی شدن در آینده‌ی نزدیک چین است و تقسیم بندی‌های شرق و غرب برای دهه 50 و جنگ سرد بوده است که با طرح جهانی شدن، این تقسیم‌بندی دیگر معنا و مفهومی ندارد. همچنین ایران از نظر سیاسی به روسیه نزدیک‌تر و دارای روابط امنیتی و نظامی پیچیده‌تر با روسیه است، اما با وجود تمام این عوامل، رقم تجارت ایران و روسیه هیچگاه به بالای 2 میلیارد نرسیده است و اقتصاد این دو کشور قابلیت تعامل و همکاری را نداشته است.

علت تمایل چین برای برقراری رابطه با ایران و امضای سند همکاری

رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین با بیان اينکه عربستان در سال ۲۰۲۰، پنج  برابر ایران با چین رابطه داشته است، گفت: اقتصاد کشورهای ایران، عربستان و امارات مکمل اقتصاد چین است چراکه چین به مواد اولیه و انرژی برای تولید تکنولوژی و کالا نیاز دارد و این سه کشور بهترین منبع برای تامین نیازهای چین می‌باشند.