متأسفانه فعالان صنعت تجارت غلات، هیچ تصور و شناخت کافی از بازارهای جهانی و مفاهیم مهم مربوط به آن را ندارند. چنانچه ما به آگاهی لازم از بازار نرسیم، در بازار پیچیده غلات راه به جایی نخواهیم برد. رئیس کانون صنایع غذایی ایران در میان اصحاب رسانه و در جریان برگزاری اجلاس خبری ایران‌گرین، ضمن بیان مطلب بالا در گفت‌وگو با خبرنگار نگاشته از چالش‌های داخلی و بین‌المللی تجارت غلات سخن گفت که تشریح آن را در ادامه می‌خوانید.
سیدمحمدرضا مرتضوی از مؤلفه‌های مهم و تأثیرگذار در جهت ارتقای کیفیت صنعت تجارت غلات در کشور، بالابردن آگاهی فعالان این حوزه را ضروری برشمرد و اظهار کرد: تنها راه زیان‌ده نبودن شرکت‌ها در بازار، ارتقای دانش، آگاهی و شناخت درست از تجارت غلات است و این موضوع می‌بایست بزرگ‌ترین هدف اجلاس ایران‌گرین باشد.
دخالت دولت، دست‌وپا گیر است
رئیس کانون صنایع غذایی ایران از دخالت‌های دولت در بازار غلات انتقاد کرد و افزود: ورود دولت به بازارها به‌عنوان تنظیم‌کننده، کار سنجیده‌ای است؛ اما این شکل از اداره زنجیره غلات کشور، ریشه در تصمیمات دوران بسیار قدیم دارد که کمکی به امنیت غذایی کشور نمی‌کند.
وی در انتقاد از حضور برخی شرکت‌های زیان‌ده دولتی در رأس فعالیت‌های بازار حوزه غلات نیز اظهار کرد: مشخص نیست حضور شرکت‌های زیان‌ده دولتی چه نقشی در تأمین امنیت غذایی کشور دارند. بااین‌حال به‌عنوان کارشناس مواد غذایی حضور آن‌ها ضروری نمی‌دانم.
تأثیر گسترده بخش خصوصی بر رونق بازار
مرتضوی همچنین در توضیح تأثیربخش خصوصی بر تأمین امنیت غذایی کشور عنوان کرد: وقتی شرکت‌های دولتی در این خصوص زیان‌ده هستند، به هیچ بانکی نمی‌توانند مراجعه کنند و به بودجه دولت رجوع داده می‌شوند. یکی از راه‌های تأمین امنیت غذایی کشور، واگذاری نیاز مردم به مردم است. بهتر است کشاورز، کارخانه‌دار و حتی مصرف‌کننده را به بخش خصوصی ارجاع دهیم.
لزوم توجه به ارتقای آگاهی از بازارهای جهانی
رئیس کانون صنایع غذایی ایران در ادامه با تأکید بر لزوم افزایش آگاهی فعالان این عرصه گفت: قطعاً اقدام صحیحی در بازار صورت نمی‌گیرد، مگر این‌که آگاهی کافی از بازار وجود داشته باشد و ما شناخت درستی از بازارهای جهانی داشته باشیم و تمام گزارش‌های بین‌المللی درباره بازار غلات را بخوانیم و دنبال کنیم.
وی در توضیح اظهاراتش با ارائه مثالی ادامه داد: زمانی که قیمت برنج در دنیا به پایین‌ترین حد برسد، ما ممنوعیت‌های لازم را برای واردات برنج اعمال می‌کنیم. فروشندگان خارجی از همین ممنوعیت‌ها و آزاد شدن واردات برای تنظیم قیمت محصول خود و تنظیم بازار ایران در جهت تأمین منافع خود اقدام می‌کنند که این مسئله باید موردبررسی بیشتر قرار گیرد.
لزوم تلاش دوجانبه برای ارتقای صنعت تجارت غلات
مرتضوی بالا بردن آگاهی را برای شرکت‌های دولتی و خصوصی ضروری دانست و عنوان کرد: تمام این شرکت‌ها باید به دنبال ارتقای آگاهی خود باشند. هم‌اکنون حدود سه شرکت دولتی در ایران وجود دارد که به اعتقاد من، آن‌ها باید به‌روزترین متخصصان را در تجارت غلات بین‌المللی داشته باشند، زیرا تصمیمات بزرگ آن‌ها بسیار اثرگذار است. به‌طور مثال در شرکت پشتیبانی دام، تصمیمات بسیار بزرگی در خصوص خرید غله و ایجاد انحصار در بازارها اتخاذ می‌شود و همه این موارد نیاز به تخصص و آگاهی دارد.
لازمه شناخت مفاهیم قیمت‌گذاری در بازار
این فعال حوزه صنعت در بخشی از اظهاراتش بر لزوم توجه به دو مفهوم قله و دره در بحث قیمت‌گذاری‌ها اشاره کرد و ادامه داد: به‌طور مثال اگر شما قیمت ذرت را در ماه‌های مختلف سال، بسته به میزان عرضه و تقاضا و بسته به حضور کشورهای مختلف جهان در بازار و میزان تولید هرکدام از این محصولات بررسی کنید، خواهید دید این قیمت‌ها دائماً در حال تغییر هستند.
وی گفت: فرض کنید گندم در سال گذشته قیمتی 330 دلاری را نیز تجربه کرده باشد، ولی در زمانی که محصول جدیدی وارد بازار می‌شود و خریداران عمده وارد می‌شوند، قیمت آن کالا به طرز عجیبی افزایش می‌یابد. چنانچه کشوری مانند چین وارد این بازار شود و نیاز او در حوزه مربوط به آن کالا در آن سال مالی به‌قدر کافی تأمین‌شده باشد، بازهم این موضوع تفاوت قیمت زیادی ایجاد می‌کند. بر این اساس، این تفاوت بین بالاترین قیمت و کمترین قیمت غله در سال را که قله و دره می‌گوییم، از اهمیت بالایی برخوردار است.
مرتضوی در پایان عنوان کرد: تصور کنید ما 17 تا 18 میلیون تن غله موردنیاز کشورمان را در دره قیمت‌ها خریداری کنیم، شاهد خواهیم بود این اقدام در قیمت تمام‌شده بازار اثر مشهودی خواهد گذاشت.
