سیگنال منفی تنش‌های اوکراین و روسیه به بازار غلات
مهندس فرهاد بوذری، تحلیل گر بازار غلات و دانه های روغنی
این روزها، تنش‌های اخیر میان اوکراین و روسیه منجر به تهدید امنیت غذایی جهان شده است چراکه هر دو این کشورها از تولیدکنندگان بزرگ غلات جهان هستند که هر گونه نزاع بین آنان می‌تواند پیامدهای منفی را به بازار غلات جهانی مخابره کند.
نگاشته برای اطلاع از آثار این تنش ها بر بازار غلات جهان و ایران با مهندس فرهاد بوذری، کارشناس حوزه غلات به گفت‌وگو پرداخته است.
قربانیان اصلی تنش‌های اوکراین و روسیه
به گفته بوذری، قضیه تنش روسیه و اوکراین چالش جدیدی است که بیشتر بر قیمت نفت تاثیر خواهد گذاشت اما بازار غلات از فرکانس‌های این تنش بی تاثیر نخواهد ماند و قیمت آن به تبع نیز افزایش می‌یابد.
از سوی دیگر، در طول یک سال گذشته، قیمت غلات در بازار جهانی متاثر از کرونا به صورت میانگین حدود 10 تا 15 درصد رشد داشت. لذا در صورت جرقه زدن تنش‌های اوکراین و روسیه باید منتظر افزایش 10 درصدی قیمت غلات باشیم. البته در صورت تشدید تنش‌ها و یا ورود روسیه به جنگ با ناتو به احتمال فراوان، افزایش 40 درصدی قیمت غلات رقم خواهد خورد.
تامین 30 درصد نیاز غلات جهان توسط اوکراین و روسیه
وی با اشاره به صادرات 70 میلیون تنی غلات اوکراین گفت: در حال حاضر، حجم تولیدات و میزان صادرات اوکراین، 10 درصد بازار غلات جهان را تشکیل می دهد و روسیه نیز قادر است تا 20 درصد نیاز بازار غلات جهان را تامین کند.
بنابراین در صورت ایجاد هر گونه اغتشاش، ترکش‌های ابتدایی به اوکراین و روسیه برخورد خواهد کرد. البته روسیه با وجود ذخیره ارزی 600 میلیارد دلاری نسبت به اوکراین ضرر کمتری را متحمل می‌شود. از سوی دیگر، در صورتی که روسیه در دریای سیاه مانع از حرکت اوکراین گردد به تبع نیروهای ناتو نیز مانع از تردد کشتی‌های روس می‌گردند که این جریان می‌تواند تبعات بسیار سنگینی را به همراه داشته باشد.
وی در خصوص وضعیت تامین غلات ایران از بازار اوکراین گفت: ایران اقلامی همچون ذرت، کنجاله سویا، گندم و روغن خام را از بازار اوکراین تامین می‌نماید. به نحوی که 15 درصد ذرت،50 درصد روغن خام و یک سوم گندم ایران از بازار اوکراین خریداری می‌گردد.
صرف رقم 2 میلیارد دلاری ایران به اوکراین برای خرید غلات
بوذری افزود: در سال 2018حجم تجارت ایران و اوکراین در بخش غلات بالغ بر 433 میلیون دلار بوده است که در سال 2019 به حجم یک میلیارد دلاری رسید و ایران از حجم 13 میلیارد دلاری واردات غلات، حدود 5/1 تا 2 میلیارد دلار را از بازار اوکراین تامین کرده است.
ماحصل موضع ایران نسبت به تنش اوکراین و روسیه چیست؟
این کارشناس حوزه غلات با اشاره به اینکه 10 تا 15 درصد واردات غلات ایران از اوکراین صورت می‌گیرد، گفت: در صورتی که ایران بر اساس مناسبات سیاسی و با گرایش به روسیه، اوکراین را از بازار وارداتی خود حذف نماید باید غلات خود را از روسیه تامین نماید که در این شرایط قیمت غلات روسیه بالا خواهد رفت. همچنین اوکراین نیز باید غلات تولیدی خود را بفروشد که اروپا، اسپانیا، مصر اندونزی، عربستان و… از خریداران اصلی آن به حساب می‌آیند.
در مجموع وقوع هرگونه درگیری و مناقشات حدود 20 تا 30 درصد قیمت جهانی غلات را افزایش خواهد داد و ایران نیز دچار چالش جدی می‌شود.
افزایش 15 درصدی قیمت ذرت و جو در پی قانون جدید مالیاتی
وی در بخش دیگر گفت‌وگو درباره تبعات قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده اظهار کرد: خبر حذف ارز 4200 تومانی و اخذ 9درصد مالیات بر ارزش افزوده، قیمت ذرت و جو داخلی را تا 7500 تومان افزایش داد. لذا اجرای 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده می‌تواند حداقل 10 تا 15 درصد قیمت دو قلم کالا را افزایش دهد و به تبع نیز قیمت مرغ و طیور نیز رشد خواهد داشت.
بوذری با انتقاد از سیاست‌های ناپخته دولت گفت: متاسفانه سیاست‌های دولت در حالت آزمون و خطا و ناپختگی قرار دارد. برای مثال تمام ارکان دولت با قدرت تمام از حذف ارز 4200 تومانی سخن می‌گفتند که با عدم موافقت مجلس این موضوع فعلا منتفی است و تا کنون بصورت علی الحساب حدود 5/6 میلیارد دلار برای این موضوع اختصاص داده شده است.
وی در پایان در خصوص ارزیابی خود از نرخ 9500 تومانی برای گندم در سال 1401 گفت: متاسفانه سال گذشته به دلیل نرخ‌گذاری نامناسب بخشی از گندم تولیدی کشور وارد چرخه مصرف دام و طیور شد. اما امسال با توجه به هزینه‌های بالای تولید گندم در کشور، نزدیک شدن نرخ خرید تضمینی گندم به قیمت جهانی می‌تواند بخش قابل توجهی از نیاز کشاورزان را تامین نماید.
