پاکستان و ایران با حذف موانع تجاری به حجم تجارت 5 میلیارد دلار در سال می‌رسد
نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران و پاکستان مطرح کرد
پاکستان با وجود در اختیار داشتن بازار اقتصادی 190 میلیونی و مرز مشترک با ایران به طول 900 کیلومتر و اهمیت اقتصادی فراوان برای تجار و بازرگانان ایرانی شناخته شده نمی‌باشد.
در همین راستا اتاق بازرگانی مشترک ایران و پاکستان در آذرماه سال 96 با هدف شناساندن ظرفیت‌های پاکستان برای تجار و سرمایه‌گذاران دو کشور و همچنین تمرکز بر بازار این کشور به صورت هدفمند تشکیل شد.
اکنون با وجود تحریم‌های ایران و مشکلات سرمایه‌گذاری در حوزه واردات و صادرات، کشور پاکستان می‌تواند مقصد مناسبی برای انجام مبادلات تجاری ایران باشد که در همین راستا با امان‌الله شهنوازی، نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران و پاکستان به گفتگو پرداختیم.
ایران بیش از 119 قلم کالایی را با حجم و ارزش‌های متفاوت به پاکستان صادر می‌کند
به گفته وی، پاکستان به دلیل قرابت‌های زبانی، فرهنگی و مذهبی با کشورمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در عین حال بازار خوبی را برای بخش اعظمی از تولیدات داخلی ایران دارد چراکه تنوع در کالاهای وارداتی پاکستان از دیگر کشورها بسیار گسترده است تا جایی که واردات پنیر از فرانسه، انواع سس و مارمالاد از آمریکا، تمشک آبی( بلو بری) از پرو، گلابی از آفریقای جنوبی و … را شامل می‌شود.
لذا کشور پاکستان ظرفیت بسیار بالایی را به‌عنوان یکی از مقاصد صادراتی کالاهای ایرانی که قیمت‌های آن به مراتب ارزان‌تر از کالاهای وارداتی از دیگر کشورها بوده و کیفیت آن برای مصرف‌کنند گان قابل قبول است، به شمار می‌رود. همچنین به استناد آمارهای گمرکی کشورمان، ایران بیش از 119 قلم کالایی را با حجم و ارزش‌های متفاوت به پاکستان صادر می‌کند که شامل اقلامی مانند پنیر، میوه، مصالح ساختمانی و کالاهای پتروشیمی است.
از سال 94 تاکنون مبادلات دو کشور افزایش چشمگیری یافته است
شهنوازی با بیان اینکه در سال‌های اخیر به ویژه از سال 94 تاکنون مبادلات دو کشور افزایش چشمگیری یافته است، بیان کرد: این روند با وجود فقدان روابط بانکی و موانع گمرکی و تجاری همچنان رو به افزایش است که در این سال‌ها صادرکنندگان ایرانی موفقیت‌های خوبی را در بازارهای مواد نفتی و مشتقان پتروشیمی، مواد غذایی، پسته، خرما، انواع نان، مواد صنعتی و شیمیایی، تجهیزات ساختمانی و بهداشتی، محصولات ساخته شده از آهن و فولاد به دست آورده‌اند.
به طور کلی پاکستانبه غیر از منسوجات، محصولات کشاورزی و دامپروری و چرم، کلیه نیازمندی‌های خود در تمام زمینه‌های صنعتی و مصرفی را وارد می کند که این امر ظرفیت بسیار مناسبی را برای تمام اقلام صادراتی ایران به پاکستان فراهم می‌کند.
چه موانعی بر سر راه تجارت میان ایران و پاکستان وجود دارد؟
نائب رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و پاکستان ادامه داد: ایران می‌تواند برخی محصولات وارداتی خود همچون گوشت، برنج، منسوجات، تجهیزات ورزشی و پزشکی، میوه‌های گرمسیری و برخی اقلام کشاورزی را که در حال حاضر از دیگر کشورها وارد می‌کند را از کشور پاکستان تامین کند.
همچنین ایران وپاکستان در نشستی که با حضور مقامات سیاسی دو کشور در اسلام آباد برگزار شد با گسترش همکاری‌های تجاری به منظور دستیابی به هدف ۵ میلیارد دلار حجم تجارت دوجانبه در سال موافقت کردند البته رسیدن به این هدف بدون حذف موانع تجاری بین دو کشور امکان پذیر نخواهد بود.
شهنوازی در پاسخ به این سوال که چه موانعی بر سر راه تجارت میان ایران و پاکستان وجود دارد، گفت: اولین و شاید بزرگ‌ترین مانع مبادلات تجاری با پاکستان نبود کانال‌های بانکی و مبادله مالی میان دو کشور است که پس از مورد تحریم قرار گرفتن یکی از بانک‌های پاکستانی از سوی کشور آمریکا، دیگر بانک‌های پاکستانی جهت انجام مبادلات بانکی با ایران دچار هراس شدند و از انجام تراکنش های مالی با ایران، حتی از طریق کشورهای ثالث نیز هراس دارند.
نبود ارتباط الکترونیک بین گمرک‌های دو کشور سبب ترافیک در مرزهای مشترک شده است
از سوی دیگر مشکلاتی مانند نبود ارتباط الکترونیک بین گمرک‌های دو کشور که سبب ترافیک در مرزهای مشترک و در نتیجه افزایش زمان حمل بار و افزایش هزینه تمام شده کالاهای صادراتی ایران، جاده‌های غیر استاندار و امنیت پائین در جاده‌های کشور پاکستان که تمایل شرکت های باربری را به ارسال بار به پاکستان کاهش داده، عدم اتصال شهر مرزی و منطقه ویژه اقتصادی میرجاوه به شبکه ریلی کشور موجب تحمیل هزینه‌های بیشتر به صادر کنندگان کالا و در نتیجه افزایش قیمت تمام شده محصولات صادراتی به کشورپاکستان شده است.
عدم اعطای ویزای الکترونیک( ویزا بدون درج در پاسپورت) به اتباع کشور پاکستان که سبب هراس سفر به ایران برای بسیاری از تجار مطرح پاکستانی که با کشور های عربستان و آمریکا دارای مراوده تجاری هستند، شده است.( به دلیل ترس از عدم اخذ ویزای عربستان و آمریکا)، عدم وجود خط کشتیرانی میان بندر مهم و استراتژیک چابهار با توجه به معافیت این بندر از تحریم‌های آمریکا، عدم اجازه ورود غلات از پاکستان به ایران با توجه به کمبود این محصول در ایران از جمله موانع برقراری تعاملات تجاری ایران با پاکستان است.
با جایگزینی ارزهای محلی معاملات تجاری را تسریع بخشیم
نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران وپاکستان در خصوص راهکارهای موثر برای انجام معاملات ایران و پاکستان اظهار کرد: تبادل مالی توسط موسسات مالی و اعتباری در دو کشور که به سامانه‌های بانکی متصل نمی‌باشند و انجام معاملات با ارزهای محلی ریال و روپیه و یا جایگزینی یورو و دلار در معاملات با یوان چین (به دلیل نفوذ گسترده چین در پاکستان از حیث سیاسی و اقتصادی در کنار همکاری و پیگری بانک مرکزی دو کشور می‌تواند اقداماتی راهگشا برای انجام معاملات تجاری میان دو کشور باشد.
وی مبادلات تجاری مرزی را یکی از شاخص‌های اصلی در برقراری ارتباط بین کشورهای همسایه و امرار معاش مردم مرزنشین دانست و تصریح کرد: در مرزهای بسیاری از جوامع در حال توسعه، سطح قابل توجهی از نیاز مردم از طریق مبادلات مرزی آنان تامین می‌شود و با با اینکه اینگونه مبادلات به صورت غیررسمی و محلی است اما نقش پر اهمیتی در مبادلات میان این کشورها دارد که در حال حاضر تنها مرزهای فعال مرز میرجاوه و کوهک در سراوان هستند که بیشترین میزان تجارت با پاکستان نیز از طریق مرز میرجاوه صورت می‌گیرد. لذا با توسعه بازارچه های مرزی به طور حتم شاهد توسعه مبادلات تجاری و افزایش امنیت در مرزهای بین دو کشور خواهیم بود.
کاهش تعرفه‌های واردات و صادارت؛ کلیدی برای توسعه مرودات تجاری ایران
شهنوازی یکی از بهترین راهکارهای توسعه مراودات تجاری بین دو کشور ایران و پاکستان را با توجه به عدم عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی ( WTO (، اجرای قرارداد قانون تعرفه‌های ترجیحی با دیگر کشورها در جهت افزایش مبادلات تجاری دوجانبه، از طریق کاهش تعرفه‌های کالاهای صادراتی دو کشور به یکدیگر دانست و گفت: متاسفانه عقد قرارداد تعرفه ترجیحی با کشور پاکستان آن‌گونه که باید بر مبادلات دو کشور تاثیر مثبت نداشته است.
دلیل این مشکل ، وجود اقلام غیر ضروری در قرارداد تعرفه های ترجیحی با دولت پاکستان می باشد که در مجموع تعداد آنها را به 647 قلم کالا رسانده است!! در حالی که بنا بر پژوهشی که توسط اتاق بازرگانی زاهدان صورت پذیرفت، صرفا 120 قلم از آن کالا ها دارای مزیت نسبی و مناسب برای صادرات به دو کشور می باشند.
این مشکل طی سه توافقنامه ای که در خرداد و مهر 1396 و شهریور 1397 با هیأت های سیاسی و تجاری پاکستانی و اتاق بازرگانی زاهدان، که به امضاء طرفین رسید، مطرح شد که حل این مشکل موضوعی فرا استانی است و استمداد و پیگیری‌های اتاق ایران و وزارت خارجه کشور در این خصوص می‌تواند بسیار راهگشا باشد.
شهنوازی در خاتمه یادآور شد: اتاق مشترک ایران و پاکستان خدمات اطلاعاتی مانند، معرفی شرکت‌ها و تجار پاکستانی، اعزام هیئت‌ها و تورهای تجاری به پاکستان جهت شرکت در همایش‌ها و نمایشگاه‌ها، رصد خبرهای تجاری و گمرکی کشور پاکستان و انعکاس آنها، برگزاری جلسات مشترک مرزی با مقامات کشور پاکستان که به نوبت در هر یک از کشورها و در شهرهای زاهدان و کویته پاکستان به منظور حل مشکلات مرزی با همکاری سازمان صنعت و معدن و تجارت استان سیستان و بلوچستان را به تجار و شرکت‌ها ارائه می‌دهد.
