ترمز قاچاق آرد ایران به پاکستان کشیده شد
نائب رئیس اتاق بازرگانی زاهدان مطرح کرد:
قاچاق کالاهای اساسی از ایران به پاکستان یکی از تجارت‌های پر سود و پایدار برای سودجویان در چند دهه گذشته بوده است؛ اما با حذف ارز ترجیحی و اجرای طرح توزیع عادلانه یارانه‌ها، ترمز قاچاق کالاهای اساسی ایران به کشورهای همسایه کشیده شد. نگاشته در این شماره برای اطلاع از وضعیت قاچاق کالاهای ایرانی به پاکستان با روح‌الله شهنوازی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و پاکستان به گفت‌وگو نشسته است.
به گفته شهنوازی، قاچاق کالاهای اساسی از ایران به پاکستان بیشتر شامل آرد و روغن‌های خوراکی است. با این حال اقدام بزرگ و شجاعانه دولت مردمی در جهت مردمی‌سازی نظام معیوب توزیع یارانه‌ها با حمایت و اعتماد مردم و همراهی همه دستگاه‌ها به‌ویژه دستگاه‌های اقتصادی انجام شد و از این گذر عبور کردیم.
وی افزود: این اقدام دولت، بسیار ارزشمند است؛ زیرا بخشی از یارانه دولت که به‌راحتی از طریق قاچاق در اختیار کشورهای همسایه قرار می‌گرفت، به صورت مستقیم در اختیار خود مردم قرار می‌گیرد. همچنین پرداخت یارانه‌ها در قالب ارز ترجیحی به واحدهای صادرکننده و واردکننده موجب می‌شود که این یارانه در قالب قاچاق کالا در اختیار کشورهای همسایه قرار گیرد. برای مثال از چهار و نیم میلیون تن روغن مصرفی در پاکستان، 7 درصد آن از طریق قاچاق از مرزهای استان تأمین می‌شد که با عادلانه‌سازی نظام پرداخت یارانه‌ها شاهد کاهش قاچاق هستیم.
خروج 500 تا هزار تن روغن قاچاق از ایران به پاکستان تا پیش از اجرای آزادسازی
از سوی دیگر، بر اساس تحقیقات انجام شده روزانه بین 500 تا 1000 تن روغن از مرزهای سیستان و بلوچستان از مسیر خشکی و دریا به سمت پاکستان از استان خارج می‌شد که با اجرای این طرح و کاهش اختلاف قیمت در دو سوی مرز شاهد کاهش قاچاق این کالا نیز هستیم .
وی با اشاره به این‌که پس از جایگزین شدن پرداخت یارانه مستقیم به جای تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به کالاهای اساسی، خبری از وفور این کالاها در بازارهای پاکستان نیست، گفت: این موضوع در کنار جنگ اوکراین به بالا رفتن قیمت این اقلام در پاکستان منجر شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد طی دوره چهار ساله تخصیص ارز 4200 تومانی، میلیون‌ها نفر از مردم دیگر کشورها از یارانه ارزی ایران بهره بردند. این در حالی است که منابع و ذخایر ارزی کشور به دلیل مشکلات ناشی از تحریم و البته سوءمدیریت دولت قبل، کفاف این میزان مصرف را نمی‌داد. همین ناترازی منابع و مصارف در خصوص ارز 4200 تومانی، بانک مرکزی را ناگزیر به خرید ارز از صادرکنندگان در بازار نیما به قیمت حدود 24 هزار تومان و فروش به واردکننده به قیمت 4200 تومان می‌کرد و در نتیجه سبب رشد شدید پایه پولی از این ناحیه می‌شد.
لذا این رشد پایه پولی نیز نتیجه‌ای جز شتاب گرفتن تورم و تحمیل فشار بیشتر به معیشت مردم نداشت. در واقع سیاست تخصیص ارز 4200 تومانی که با هدف جلوگیری از افزایش قیمت‌ها و کاستن فشار تورم اجرا شد، خود به عاملی برای افزایش تورم تبدیل شد؛ اما اکنون نگاهی به بازار کالاهای اساسی در کشورهای دیگر، اثر اصلاح قیمت این کالاها بر حجم قاچاق و نیز قیمت این اقلام در کشورهای مذکور را نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: بر اساس خبرهای رسانه‌های پاکستانی از بازارهای مختلف این کشور، کالاهایی که در ماه گذشته در ایران با حذف ارز 4200، مشمول اصلاح قیمت شدند، افزایش قیمت داشتند و قاچاق آنها نیز تقریباً متوقف شده است. همین وضعیت در بازار ایالت خیبر پختونخوا نیز مشاهده می‌شود. به عنوان مثال در بازار پیشاور که تا پیش از این اقلام یارانه‌ای ایرانی در آن به وفور یافت می‌شد، اکنون با کاهش مشهود کالاهای ایرانی روبه‌رو شده است.
هر 20 کیلو آرد در پاکستان 240 هزار تومان آب می‌خورد
شهنوازی با بیان این‌که با توجه به نیاز پاکستان به تأمین مواد غذایی از خارج، اصلاح قیمت کالاهای اساسی در ایران به رشد بیشتر قیمت مواد خوراکی در بازارهای این کشور دامن زده است، گفت: به عنوان مثال قیمت یک لیتر روغن خوراکی که در سال 2018 حدود 150 روپیه بود، اکنون به 470 روپیه یعنی چیزی در حدود 75 هزار تومان افزایش یافته است. همچنین قیمت یک کیسه 20 کیلویی آرد گندم از 700 روپیه در سال 2018 به 1500 روپیه معادل 240 هزار تومان افزایش یافته است.
همچنین علاوه بر خروج مستقیم آرد به دست دلالان از کشور به طور مستقیم و قاچاق آن به کشورهای همسایه، بخش قابل توجهی از آرد یارانه‌ای به محصولاتی مانند ماکارونی و شکلات تبدیل می‌شد و با قیمت‌های جهانی صادر می‌شد که به این ترتیب، سود هنگفت ناشی از صادرات محصولی که از یارانه کلانی برخوردار بود، صرفاً به جیب افراد معدودی می‌رفت.
افزایش سه برابری قیمت نان در پاکستان
شهنوازی ادامه داد: قیمت هر قرص نان 150 گرمی نیز از 10 روپیه در سال 2018 به 30 روپیه معادل 4800 تومان رسیده است. البته بی‌شک، تمامی این تغییر قیمت‌ها را نمی‌توان به اصلاح قیمت‌ها در ایران نسبت داد. نرخ تورم بالا و جنگ روسیه و اوکراین بی‌شک عامل مهمی در رشد قیمت مواد غذایی در جهان است که به طور طبیعی به پاکستان نیز سرایت کرده است. با این حال نمی‌توان از تأثیر اصلاح قیمت کالاهای اساسی در ایران و توقف جریان قاچاق این کالاها به پاکستان به دلیل یکسان شدن قیمت‌ها و غیراقتصادی شدن قاچاق چشم‌پوشی کرد.
نائب رئیس اتاق بازرگانی زاهدان درباره سهم ایران از بازار پاکستان گفت: عوامل بسیاری سبب شده است که با وجود توانمندی‌های فراوان بازار 220 میلیونی کشور پاکستان سهم ایران کمتر از یک درصد باشد.
اجرای طرح تجارت تهاتری با پاکستان به‌زودی
متأسفانه به دلیل وجود تحریم‌های بانکی و نبود امکان گشایش حساب اعتبار اسنادی، امکان تجارت به صورت گسترده و در حجم بالا از تجار ایرانی سلب شده است که در این خصوص اتاق بازرگانی زاهدان با همکاری اتاق بازرگانی کویته اقدام به طراحی سازوکار تجارت تهاتری با کشور پاکستان کرده است. این طرح در حال حاضر در مراحل نهایی مذاکره قرار دارد و به‌زودی عملیاتی خواهد شد.
وی ادامه داد: از مزیت‌های این روش می‌توان به افزایش قدرت رقابت محصولات ایرانی نسبت به رقبای خارجی، به دلیل هزینه کمتر صادرات کالا نسبت به روش انتقال وجوه از طریق واسطه‌ها و همچنین تمایل بیشتر طرف خارجی به این گونه معامله نام برد، البته قرارنداشتن این نوع روش در فهرست تحریم‌ها نیز در استقبال از آن بی‌تأثیر نیست.
چرا صادرات ایران به پاکستان منوط به مرزهای زمینی است؟
شهنوازی با بیان این‌که تحریم‌ها تنها شامل تحریم‌های بانکی نیست و بسیاری از شرکت‌های متولی امر تجارت را شامل می‌شود، گفت: برای مثال به دلیل هراس تجار بزرگ کشور پاکستان از ایجاد ارتباط تجاری با ایران، ارسال کالا تنها از طریق زمینی به پاکستان از مبدأ ایران مجاز است که بیشتر این مراودات نیز متمرکز به مرز زمینی میرجاوه است.
اعطای مجوز جهت ایجاد مراکز بازاریابی با هدف توسعه تجارت
نائب رئیس اتاق بازرگانی زاهدان، نداشتن شناخت و آگاهی تاجران دو کشور از توانمندی‌ها و پتانسیل‌های تجاری یکدیگر را یکی دیگر از چالش‌های تجارت میان ایران و پاکستان دانست و افزود: این موضوع نقش نهادهایی مانند سازمان توسعه تجارت و رایزنان بازرگانی ایران و اتاق‌های بازرگانی را بسیار پررنگ خواهد کرد. از آنجا که نقش رایزنان بازرگانی ایران در کشورهای هدف به دلایلی همچون استقرار این عزیزان در مراکز سیاسی مانند سفارت‌ها و کنسولگری‌ها موجب موفقیت چشمگیری در امر توسعه تجارت نشده است، این سازمان در اقدامی مبتکرانه برای ایجاد مراکز بازاریابی خصوصی تحت نظارت رایزنان بازرگانی مجوزی اعطا کرده است و این موضوع با توجه به این‌که منافع بخش خصوصی درگروه بازاریابی برای شرکت‌های ایرانی و پاکستانی خواهد بود، به یقین حضور این مراکز، نقش چشمگیری در روند توسعه تجارت کشور خواهد داشت و امیدواریم در آینده‌ای نزدیک شاهد حضور این شرکت‌ها در پاکستان باشیم.
وی همچنین خاطرنشان کرد: اتاق بازرگانی زاهدان با همکاری اتاق مشترک بازرگانی ایران و پاکستان در نظر دارد هیئت نمایشگاهی اختصاصی محصولات ایرانی را به شهرکراچی پاکستان اواخر آذر ماه سال جاری اعزام نماید و نیز جلسات B2B را در محل نمایشگاه و جلسات تخصصی با فدراسیون اتاق‌های بازرگانی برگزار کند.
در پایان از شرکت‌های علاقه‌مند تقاضا داریم در صورت تمایل با شماره 02188381320 یا 09153414573 تماس حاصل فرمایند.
