با توجه به اینکه سال 99، از نظر اقتصادی، صنعتی و تولیدی بسیار پر چالش بوده است؛ از افزایش نرخ ارز گرفته تا بحران کرونا و مسائل متعاقب آن، اما تولیدکنندگان بسیار موفق عمل کرده و به ادامه فعالیت خود با وجود تمام مشکلات پرداخته اند؛ در این راستا به منظور تشریح آنچه در صنعت ماکارونی طی سال 99 گذشت به گفتگو با نوری، مدیرعامل شرکت تک ماکارون پرداخته ایم که در ادامه به سوالات خبرنگار نگاشته پاسخ می دهد:
جمع بندی و ارزیابی شما از چگونگی فعالیت تولید کنندگان ماکارونی در طول سال 1399 چیست؟
با شروع سال 1399 نرخ فروش گندم صنف و صنعت توسط دولت از 18.500 ریال به 27.000 ریال افزایش یافت اما با اعلام نظر خلاف واقع شرکت بازرگانی دولتی ایران و پیروی سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرف کنندگان از آن ادعای خلاف واقع، با وجود افزایش حدود 50 درصدی نرخ گندم توسط دولت، مانع از افزایش عادلانه نرخ شرکت های تولید ماکارونی شده و آنان را مجبور به فروش محصولات به نرخ یکسال قبل نمودند. این موضوع سه ماه بازار این محصول را متشنج کرد.
خوشبختانه با وجود مشکلات مذکور و علیرغم افزایش بی ضابطه بهای بسیاری از اجزاء و ملزومات تولید از قبیل سلفون، کارتن، مواد اولیه جانبی، حمل و نقل و سایر کالا و خدمات، ثبات و استمرار تولید و عرضه، به بازار ماکارونی بازگشت و به نظر می رسد در سال 1399 نسبت به سال پیش از آن، کارخانجات در تولید محصول ماکارونی رشد قابل ملاحظه ای را تجربه نموده و حتی میزان صادرات این محصول نیز نسبت به سال گذشته وضعیت مطلوبی داشته است.
در سالی که مزین به نام «جهش تولید» بود؛ تولید محصول ماکارونی و عرضه آن به بازار وضعیت مطلوبی داشت هرچند با وجود قابلیت و پتانسیل لازم، بدلیل بسیاری از کمبودها به خصوص تامین سرمایه در گردش و تامین مواد اولیه موفق به ثبت جهش در تولید نگردید اما در کل وضعیت مطلوبی را تجربه نمودیم.
همه گیری کرونا در طول سال 99 چه تاثیراتی بر روند فعالیت تولیدکنندگان ماکارونی به ویژه تک ماکارون داشته است؟
متاسفانه شیوع ویروس منحوس کرونا علاوه بر گرفتن جان هزاران نفر از هموطنان عزیزمان و داغدار کردن بسیاری از خانواده ها علاوه بر تاثیرات نامطلوب بر سلامت جسمانی و روانی صدها هزار تن از هم میهنان به دلیل گذران دوران ابتلا، بر روابط اجتماعی و فعالیت های فرهنگی، ورزشی و هنری بسیاری از مردم تاثیر گذاشته و فعالیت اقتصادی میلیون ها نفر از هم میهنان را متاثر نموده و بسیاری از مشاغل را به تعطیلی و ورشکستگی کشانده است.
ضمن ابراز تأسف از این امر، درخصوص اسپاگتی و ماکارونی به دلیل اینکه محصولی خشک با مدت انقضای بالا و شرایط نگهداری آسان است و مهمتر از همه به دلیل تکنولوژی بالای تولید، از ورود مواد اولیه تا بسته بندی نهایی بدون دخالت دست صورت می گیرد لذا در شرایط بحرانی همه گیری کرونا، این محصول جزو مواد غذایی بهداشتی و مطمئن بوده و نه تنها تقاضای آن در این دوران کاهش نداشت بلکه مورد استقبال و توجه بیشتر مردم قرار گرفته و خریداران علاوه بر لذت بردن از طعم دلچسب محصولات، آن را با اطمینان خاطر مصرف می نمایند.
مقابله با کرونا در شرکت تک ماکارون
بدیهی است که هزینه های مقابله با همه گیری و رعایت پروتکل های بهداشتی از قبیل مصرف مواد ضدعفونی برای افراد و سطوح، تغییر در شیفت های کاری، سرویس های ایاب و ذهاب و سالن های غذاخوری به دلیل رعایت فاصله اجتماعی، دوران قرنطینه همکاران مبتلا و مشکوک همه از جمله مواردی است که نه تنها بر صنعت ماکارونی بلکه بر تمام صنایع تحمیل شده و موجب افزایش شدید قیمت تمام شده محصولات تولیدی شده، اما به لحاظ همراهی و هم دلی با مردم عزیز و به امید ریشه کنی هرچه زودتر این بلای شوم، هزینه مذکور در بهای فروش لحاظ نمی گردد.
مهمترین مطالبات صنف تولید کنندگان ماکارونی در سال 1400 از دولت چه مواردی می تواند باشد و دولت در کدام بخش ها امکان حمایت از این صنعت را دارد؟
آرد مهمترین ماده اولیه در صنعت ماکارونی بوده و گندم از جمله مهمترین محصولات کشاورزی است که توزیع آن در انحصار دولت است. با وجود برداشت بیش از ده میلیون تن گندم در سال سهم این صنعت کمتر از ده درصد کل گندم توزیعی توسط دولت است. دولت هرساله هزاران میلیارد تومان و در سال 99 بیش از بیست هزار میلیارد تومان منابع مالی خود را به عنوان سوبسید در چرخه گندم، آرد و نان هزینه کرد.
علاوه بر فساد احتمالی در کنترل و توزیع این حجم زیاد از منابع مالی، هیچ یک از طرفین این زنجیره همچون کشاورزان، مسئولان جهاد کشاورزی و صنعت به عنوان بخشی از بازوی اجرایی دولت در این امر و مهمتر از همه مردم و مصرف کنندگان از محصول نهایی، رضایت و خشنودی از وضعیت فعلی را ندارند.
در صنعت ماکارونی همیشه بالاترین نرخ بدون سوبسید نصیب تک ماکارون شده
در صنعت ماکارونی اما همیشه بالاترین نرخ بدون سوبسید نصیب ما شده و بهای آن در طی سه سال گذشته از 9.000 ریال در هر کیلو به 27.500 ریال رسیده است. با شروع سال جدید و تثبیت نرخ گندم شاهد افزایش میان 500 تا 600 درصد رشد در طی تنها چهار سال گذشته خواهیم بود. صنعت ماکارونی کشور توان تامین این مقدار سرمایه در گردش برای تنها یکی از مواد اولیه خود را نداشته و با کمال تأسف پیش بینی می شود در آینده ای نه چندان دور واحدهای کوچک و کم ظرفیت در این صنعت، تاب و توان ادامه فعالیت را نداشته باشند.
علاوه بر آن به دلیل اولویت قرار دادن کیفیت نان مردم و آرد صنف خبازی، گندم بخش صنعت معمولاً از کم کیفیت ترین گندم های توزیعی توسط دولت بوده و تاثیر نامطلوبی بر کیفیت محصولات تولیدی کارخانجات به ویژه در امر صادرات و رقابت در بازارهای جهانی دارد. اگر خرید و توزیع گندم در انحصار دولت است انتظار داریم گندم کیفی و مرغوب را برای صنایع تبدیلی تامین و به وظیفه خود به خوبی عمل نماید.
به عقیده شما مهمترین چالش تولید کنندگان ماکارونی در سال 1400 کدام موارد خواهد بود؟
در چندین سال گذشته همواره دو مسئله به طور ثابت در ابتدا و انتهای سال صنعت ماکارونی را به چالش کشیده است. اولین و بدیهی ترین آن، این است که دولت هر ساله در ابتدای فروردین ماه نرخ گندم را حتی تا 100 درصد هم افزایش داده است؛ (از 9.000 ریال به 18.500 ریال) و علیرغم افزایش حقوق و دستمزد و بسیاری از ملزومات تولید و حتی تاثیر تورم سال گذشته بر بهای تمام شده، برخی دستگاه ها و سازمان هایی که خود را نه متولی بلکه قیم مردم و تولیدکنندگان می دانند در تعیین نرخ عادلانه فروش دخالت نموده و ماه های ابتدای سال را با اجحاف در حقوق تولیدکنندگان، تشنجی خود ساخته بر بازار وارد می کنند. این دخالت ها گرچه به بهانه خدمت به خلق خدا افزایش یافته است اما شائبه خوش خدمتی به طیفی خاص را به همراه دارد.
مسئله دوم که هر ساله در پایان سال چالشی تکراری را برای این صنعت به همراه دارد کمبود و کاهش شدید در تامین و عرضه گندم مورد نیاز کارخانجات تولید کننده است، هر ساله علیرغم تکذیب کمبود گندم در کشور توسط دستگاه های متولی، در سه ماهه پایان سال میزان عرضه و صدور حواله از سوی دولت برای تامین گندم مورد نیاز به شدت کاهش یافته و استمرار تولید و عرضه محصول را در روزهای منتهی به شروع سال جدید و با وجود افزایش تقاضا از سوی بازار با مشکل جدی مواجه می نماید.
به جز این دو چالش بزرگ و اجمالی و تکراری، سایر مشکلات این صنعت مشابه دیگر صنایع بوده و عمومیت دارد. برای رفع دو چالش مذکور نیاز به تغییراتی اساسی و بنیادی در ساختار سازمانی و حیطه تصدی گری و نگاه و نگرش سازمان های متولی به بخش خصوصی و به ویژه تولیدکنندگان است.
در خصوص تامین گندم صنف ماکارونی چه اقدامات مثبتی صورت داده اید و آیا در زمینه تامین مواد اولیه و گندم چالشی پیش روی دارید؟
از اواسط سال 98 با پیشنهاد مجری طرح گندم در وزارت جهاد کشاورزی و با پیش گامی دو شرکت بزرگ تولید کننده، تک ماکارون و مانا طرح خرید قراردادی گندم دوروم آغاز و پس از 8 ماه فعالیت بی وقفه در استان های خوزستان، ایلام، کرمانشاه، فارس و کرمان و عقد قرارداد با هزاران کشاورز گندمکار و تجهیز مراکز خرید و انبار در سیلوهای تخلیه و نگهداری، و برقراری سیستم آنلاین با سامانه فروش گندم و آرد شرکت بازرگانی دولتی ایران از اردیبهشت ماه سال ۹۹ اقدام به خرید مستقیم گندم به مبلغ ۱۰ درصد بالاتر از نرخ خرید تضمینی دولت نموده و بیش از ۸۰ هزار تن محصول گندم از این طریق خریداری گردید.
این اقدام که برای اولین بار در کشور صورت می پذیرد و دارای چنان آثار مثبتی بود که برخی از نهادها و سازمان‌ها و شرکت‌ها نیز در سال جدید به این پویش پیوسته و امید است در سال 1400 قریب به 300 هزار تن گندم دوروم از کشاورزان عزیز با نرخی بالاتر از بهای تضمینی دولت خریداری گردد.
اما نکته قابل تاسف آن که علیرغم خرید گندم با ۱۰ درصد بهای بالاتر از نرخ تضمینی دولت و با وجود تحمل هزینه‌های بسیار برای حفظ و افزایش کیفیت تولید به دلیل تنها ۲ درصد بهای فروش بالاتر از سایر تولید کنندگان مورد غضب قرار گرفته و پرونده تعزیراتی برای این شرکت تشکیل گردیده است.
کیفیت اولین اولویت و بالاترین هدف در تولید محصول تک ماکارون
در پایان با وجود تمام ناملایمات، تنگ نظری ها، کمبودها، کاستی ها و مشکلات داخلی و خارجی این قول را به مردم عزیز و مشتریان وفادار خود در شرکت تک ماکارون می دهیم که هم چنان و چون گذشته کیفیت اولین اولویت و بالاترین هدف در تولید محصول بوده، علاوه بر ایجاد تنوع برای سلایق مختلف و توجه به تامین مواد مغذی و موثر در سلامتی مصرف کنندگان، بر وعده خود باقی بوده و با امید به الطاف خداوند منان و عنایات اولیای بر حقش و با همت و پشتکار همکاران ارجمند و حمایت مشتریان گرانقدرمان در تک ماکارون همواره در اوج خواهیم ماند.
