کشت فراسرزمینی/ امتیازی که غافل شدیم و فرصتی که مفت سوزاندیم

کشت فراسرزمینی در شرایطی که آژیر خطر خشکسالی و کمبود منابع آبی در کشور به صدا درآمده است می‌تواند راهکاری مناسب برای نجات کشاورزی و تضمین امنیت غذایی کشور باشد؛ اما متاسفانه مسئولان تنها گوشه چشمی نسبت به این مقوله داشته‌اند و آن‌طور که باید از ظرفیت‌های این کشت بهره نگرفته‌اند. نگاشته میزبان مهندس علی رضوانی‌زاده، رئیس انجمن کشت فراسرزمینی شده است تا علت بی‌مهری نسبت به این موضوع را جویا شود.

به گفته رضوانی‌زاده، متاسفانه در چند سال گذشته به دلیل نوسانات ارزی، افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در حوزه کشت فراسرزمینی را داشتند با محدودیت سرمایه خود مواجه شدند و نتوانستند فعالیت خود را گسترده کنند. همچنین به دلیل وابستگی دولت به درآمد نفتی، همیشه واردات گوی سبقت را از تولید گرفته و دولت خود را کمتر گرفتار تولید کرده است و همواره این استدلال را داشته که چرا باید امنیت غذایی کشور را با تولیدات در خارج از کشور رقم بزنیم.

از سوی دیگر، هیچ‌گاه یک نگاه پایدار و هوشمند و سیستم منسجم دولتی برای حمایت از سرمایه‌گذاران در حوزه کشت فراسرزمینی وجود نداشته است.

رضوانی‌زاده در ادامه با اشاره به اینکه سنگ‌اندازی سیستم واردات ایران مانع از همکاری شرکت‌های بین‌المللی و داخلی در حوزه کشت فراسرزمینی با ایران شده است، گفت: متاسفانه سرمایه‌گذاران ایرانی که در خارج از کشور اقدام به کشت فراسرزمینی کرده‌اند به دلیل گرفتاری‌های واردات و مشکلات تخصیص ارز، محصول خود را به بازارهای جهانی عرضه می‌کنند.

رئیس انجمن کشت فراسرزمینی ادامه داد: با توجه به روند خشکسالی در کشور، چرا در 10 سال گذشته برای جبران نیاز کشور از طریق کشت فراسرزمینی در کشورهای مستعد، سرمایه‌گذاری صورت نگرفته است؟!

تامین حداقل 30 درصد ارزان‌تر محصولات کشاورزی برای ایران

اگر 10 سال پیش این سرمایه‌گذاری اتفاق افتاده بود، اکنون با یک پنجم تا یک دهم هزینه‌های فعلی می‌توانستیم محصولات مورد نیاز خود را خرید کنیم. این در حالی است که در حال حاضر، برخی از کشورهای مستعد برای کشت فراسرزمینی اقدام به ایجاد محدودیت کرده و نرخ واگذاری زمین خود به خارجی‌ها را گران‌تر کرده‌اند.

وی با گلایه از اقدامات شرکت بازرگانی دولتی ایران تصریح کرد: متاسفانه GTC و شرکت پشتیبانی امور دام با وجود صرف ارز کلان برای واردات، تلاشی برای سرمایه‌گذاری در کشاورزی فراسرزمینی نکرده‌اند. در حالی که با سرمایه‌گذاری می‌توانستند محصولات مورد نیاز خود را حداقل 30 درصد ارزان‌تر از قیمت‌های جهانی خریداری کنند.

کشت فراسرزمینی کلزا و سویا در روسیه

وی در بخش دیگر گفت‌وگو با اشاره به اینکه سالانه باید 8 میلیون تن دانه روغنی وارد کشور شود، گفت: اکنون کشت فراسرزمینی کلزا و سویا به صورت محدود در روسیه در حال انجام است. لذا با توجه به اینکه استحصال دانه‌های روغنی در داخل ایران می‌تواند برای کشورمان ارزشمند و دارای ارزش افزوده باشد، از طریق این کشت می‌توان سود خوبی را کسب کرد. اما متاسفانه سرمایه‌گذاری کلانی در این حوزه صورت نگرفته است.

حاشیه سود 50 درصدی رقبای ایران از طریق کشت فراسرزمینی

در حالی که رقبای ایران همچون عربستان، چین و ترکیه با حمایت از بخش خصوصی خود، سرمایه‌گذاری کلانی را در حوزه کشت فراسرزمینی انجام دادند و امروز علاوه بر تامین امنیت غذایی خود، قادر به خلق ثروت نیز هستند. به گونه‌ای که از محل این سرمایه‌گذاری بیش از 50 درصد حاشیه سود سالانه را به جیب می‌زنند.

نیاز ایران به واردات 35 میلیون تن محصول کشاورزی در سال آینده

وی در خصوص جبران کمبود گندم از طریق کشت فرا سرزمینی اظهار کرد: امسال حدود30میلیون تن محصول کشاورزی به کشور وارد شد و بر اساس پیش‌بینی‌ها نیاز کشور به واردات برای سال آینده به 35 میلیون تن خواهد رسید؛ اما متاسفانه مسئولان کشور از این واقعیت فرار می‌کنند و هیچ نگاه عاقلانه‌ای برای جبران این حجم واردات از طریق کشت فراسرزمینی وجود ندارد. و سایر روش‌ها همچون اصلاح الگوی کشت تنها 5 درصد تاثیرگذار است.

وی در خاتمه یادآور شد، متاسفانه به دلیل ناکارآمدی دولت و آلودگی بخش بانکی به ربا، عرصه فعالیت برای بخش خصوصی در حوزه کشت فرسرزمینی محدود شده است. علاوه بر این تحریم و FATF نیز به این موضوع دامن زده است.

شیرین قنبری